Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh sự phát triển của công nghệ vũ trụ thông qua việc đầu tư vào hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ là một bước tiến trong khoa học kỹ thuật mà còn là yêu cầu tất yếu của quốc gia trong việc khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết rằng Việt Nam đã và đang triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã đạt được nhiều kết quả đáng kể, không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh mà còn góp phần vào quốc phòng-an ninh của đất nước. Cụ thể, Việt Nam đã thành công trong việc phát triển và phóng các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), và NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).
Bên cạnh những thành tựu trên, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh. Đồng thời, khuyến khích việc chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất để hỗ trợ cho các hoạt động của lĩnh vực này.
Ông Lý Hoàng Tùng nhấn mạnh rằng, việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ góp phần thúc đẩy kinh tế tri thức mà còn giúp củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, từ đó khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
Để thúc đẩy sự phát triển của công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập một cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể được thành lập theo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ. Điều này sẽ giúp điều hành thống nhất và đề xuất các chính sách phù hợp cho sự phát triển của công nghệ vũ trụ.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng rằng kinh tế vũ trụ toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Với tiềm năng lớn như vậy, nhiều tỷ phú công nghệ đang đầu tư vào lĩnh vực này, và Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế đó. Ông Tuấn cũng nhấn mạnh rằng, cần có các chính sách và cơ chế hỗ trợ để khuyến khích sự phát triển của công nghệ vũ trụ.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành một trong những công nghệ hàng đầu của Việt Nam, bên cạnh công nghệ bán dẫn và năng lượng hạt nhân.
Tiến sỹ Nguyễn Quân cũng đề xuất rằng, cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, cho phép thực hiện dự án công nghệ lớn với cơ chế tự chủ cao cho tổng công trình sư. Điều này sẽ giúp chấp nhận rủi ro và mạo hiểm trong đầu tư vào công nghệ vũ trụ, tạo tiền đề cho sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của lĩnh vực này trong tương lai.
