Việt Nam đang có cơ hội trở thành trung tâm an ninh blockchain của khu vực nhờ nguồn nhân lực chất lượng cao và kinh nghiệm xử lý các vụ tấn công lớn. Các chuyên gia đánh giá cao khả năng của Việt Nam trong việc phát triển hệ sinh thái blockchain an toàn và bền vững.
Tại tọa đàm ‘Việt Nam trên bản đồ an ninh blockchain toàn cầu: Cơ hội và thách thức’ trong khuôn khổ GM Vietnam – Tuần lễ blockchain Việt Nam 2025, các chuyên gia đã thảo luận về cơ hội và thách thức của Việt Nam trong việc trở thành trung tâm an ninh blockchain của khu vực. Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ blockchain trong kỷ nguyên số.
‘Đến năm 2030, blockchain sẽ là hạ tầng quan trọng cho nhiều ngành kinh tế như tài chính ngân hàng, logistics, chuỗi cung ứng, đăng ký tài sản số, y tế giáo dục và quản trị nhà nước’, ông khẳng định. Để phát triển hệ sinh thái blockchain an toàn và bền vững, Việt Nam cần tập trung vào ba chiến lược chính.
Thứ nhất là thiết kế hệ sinh thái an toàn ngay từ đầu. Mọi lớp công nghệ từ hạ tầng chuỗi khối, hợp đồng thông minh, ví lưu ký đến hệ thống định danh cần tích hợp tiêu chuẩn an ninh ngay từ khâu thiết kế. Thứ hai là nâng cao khả năng phát hiện sớm và phản ứng nhanh. Cần thiết lập cơ chế cảnh báo, chia sẻ thông tin ứng phó liên ngành giữa các bên. Mỗi nền tảng phải có quy trình xử lý khủng hoảng rõ ràng từ phát hiện, xử lý minh bạch đến phục hồi.
Thứ ba là đảm bảo tuân thủ pháp luật và tiếp cận chuẩn mực quốc tế. Phát triển phải gắn với quy định về phòng chống rửa tiền, bảo vệ dữ liệu cá nhân và kiểm soát dòng vốn. Doanh nghiệp Việt Nam có kinh nghiệm đối phó với sự cố hack blockchain. Ông Nguyễn Lê Thành, CEO công ty bảo mật Verichains, chia sẻ những kinh nghiệm ứng phó với các vụ hack lớn trong ngành blockchain, gần đây nhất là sự việc sàn giao dịch Bybit bị đánh cắp 1,4 tỷ USD.
Thống kê mới nhất cho thấy các dự án blockchain và sàn giao dịch tiền số đang trở thành mục tiêu hấp dẫn của tội phạm mạng. Trong năm 2024, tổng thiệt hại lên tới 2,2 tỷ USD. Con số này tiếp tục tăng với 2 tỷ USD bị đánh cắp chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025.
Việt Nam có cơ sở pháp lý hoàn thiện, nguồn nhân lực tiềm năng để trở thành trung tâm an ninh blockchain của khu vực. Luật Công nghiệp công nghệ số dự kiến có hiệu lực từ 1/1/2026 đã đề cập đến tài sản số. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để hệ thống pháp lý Việt Nam hoàn thiện liên quan đến tài sản số.
Năm 2025 cũng là năm đầu tiên Việt Nam tổ chức Ngày An ninh mạng quốc gia vào ngày 6/8. ‘Đây là thông điệp mạnh mẽ từ Chính phủ rằng an ninh mạng là phần không thể tách rời của an ninh quốc gia trong kỷ nguyên số’, Trung tướng Nguyễn Minh Chính chia sẻ. Việt Nam có hơn 100 triệu dân với dân số trẻ chiếm tỉ lệ lớn. Các nhà đầu tư trong nước tham gia thị trường tài sản số nước ngoài với giá trị nhiều tỷ USD nhưng chưa được kiểm soát đầy đủ.
Các chuyên gia cũng đánh giá cao nhân lực trong ngành an ninh mạng ở Việt Nam. Verichains là một trong những đơn vị hàng đầu toàn cầu về bảo mật blockchain, thường xuyên cung cấp dịch vụ cho các sàn giao dịch lớn nhất thế giới. ‘Việt Nam luôn là quốc gia có nhân lực chất lượng rất tốt. Có rất nhiều kỹ sư, chuyên gia an toàn thông tin đang đóng vai trò quan trọng trong các công ty, tập đoàn lớn ở nước ngoài’, ông Thành chia sẻ.
Để blockchain không bị hiểu nhầm, các chuyên gia cũng đưa ra đề xuất thành lập mạng lưới quốc gia chuyên chia sẻ dữ liệu cảnh báo sớm. Mô hình này tương tự CERT nhưng dành riêng cho blockchain. Khi bị hack, nhiều khi người ta biết trước cả chính chủ vì thông tin đều có trên blockchain. Việc phối hợp quốc tế để đóng băng tài sản bị đánh cắp cũng rất cần thiết. Điều này đòi hỏi mạng lưới kết nối chặt chẽ với các sàn giao dịch và cơ quan chức năng toàn cầu.
