Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1-7, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng và hoàn thiện chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) cho người dân. Một trong những điểm nổi bật của Luật này là việc bổ sung thêm các trường hợp người tham gia BHYT có thể được hoàn trả tiền đã đóng, góp phần tăng cường quyền lợi và sự hài lòng cho người tham gia.
Theo quy định của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, có 4 trường hợp người tham gia BHYT được hoàn trả khoản tiền đã đóng, như được quy định tại Điều 20 Văn bản hợp nhất số 2525/VBHN-BHXH. Các trường hợp này bao gồm: người tham gia được cấp thẻ BHYT theo nhóm mới dẫn đến phải báo giảm giá trị thẻ BHYT đã cấp trước đó; khi Nhà nước điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, những người thuộc nhóm được hưởng mức hỗ trợ cao hơn sẽ được hoàn trả phần chênh lệch; người mua thẻ BHYT qua đời trước thời điểm thẻ có hiệu lực; người tham gia đóng trùng BHYT.
Ví dụ, một người đang tham gia BHYT hộ gia đình, sau đó đi làm tại doanh nghiệp và được công ty đóng BHYT. Khi đó, thẻ BHYT hộ gia đình sẽ bị giảm giá trị vì thẻ mới có mức ưu tiên cao hơn. Người dân sẽ được hoàn lại số tiền đã đóng tương ứng với thời gian chưa sử dụng. Tương tự, khi Nhà nước điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, những người thuộc nhóm được hưởng mức hỗ trợ cao hơn sẽ được hoàn trả phần chênh lệch so với khoản tiền đã đóng trước đó.
Người mua thẻ BHYT qua đời trước thời điểm thẻ có hiệu lực cũng là một trường hợp được hoàn trả tiền. Trong trường hợp này, thân nhân người đã mất sẽ được hoàn lại toàn bộ số tiền đã đóng cho thẻ BHYT chưa sử dụng. Cuối cùng, người tham gia đóng trùng BHYT cũng sẽ được hoàn trả số tiền đóng trùng theo quy định tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH năm 2017.
Về cách tính số tiền được hoàn trả, BHXH Việt Nam cho biết sẽ dựa trên mức phí BHYT đã đóng và thời gian thẻ chưa được sử dụng. Thời gian này được tính từ thời điểm thẻ BHYT thuộc nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng, thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực về việc tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, hoặc thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng đối với người đã tử vong trước khi thẻ có hiệu lực.
Thủ tục hoàn trả tiền đóng BHYT được thực hiện qua các bước đơn giản và linh hoạt. Người tham gia hoặc thân nhân lập tờ khai TK1-TS và nộp hồ sơ tới cơ quan BHXH. Cơ quan BHXH tiếp nhận, xử lý hồ sơ và thông báo kết quả giải quyết. Người dân có thể nộp hồ sơ theo nhiều hình thức, bao gồm giao dịch điện tử, gửi bưu chính, nộp trực tiếp tại Bộ phận tiếp nhận hồ sơ của cơ quan BHXH nơi quản lý hoặc nơi cư trú, hoặc tại trung tâm phục vụ hành chính công các cấp.
Tổng thể, việc bổ sung các trường hợp hoàn trả tiền đã đóng BHYT và cải thiện thủ tục hành chính thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với quyền lợi của người tham gia BHYT. Điều này không chỉ giúp tăng cường sự hài lòng của người dân mà còn góp phần nâng cao hiệu quả và tính bền vững của hệ thống bảo hiểm y tế.
