Trung Quốc đã chính thức bắt đầu xây dựng một con đập khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với mục tiêu trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Sự kiện khởi công dự án này diễn ra vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng. Dự án nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông quan trọng chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh.
Dự án này đã được Bắc Kinh lên kế hoạch từ năm 2020 như một phần của kế hoạch 5 năm nhằm khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai. Với công suất dự kiến đạt 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp 3 lần công suất của đập Tam Hiệp, dự án này được cho là lớn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực thủy điện.
Tuy nhiên, dự án đã gây ra lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động môi trường. Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này sẽ bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực. Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới, đã được thành lập để làm chủ đầu tư dự án.
Ấn Độ đã phản ứng với dự án này bằng cách đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh. Động thái này nhằm khẳng định quyền sử dụng nguồn nước của Ấn Độ. Trong khi đó, ban quản lý khu vực Tây Tạng đã lên tiếng về những lo ngại liên quan đến dự án, trong khi các chuyên gia môi trường tiếp tục theo dõi chặt chẽ những diễn biến của dự án.
Về lâu dài, dự án này có thể mang lại nhiều lợi ích về kinh tế và năng lượng cho Trung Quốc, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về môi trường và địa chính trị trong khu vực. Do đó, việc giám sát và đánh giá dự án một cách độc lập và minh bạch là rất quan trọng để đảm bảo rằng dự án được triển khai một cách bền vững.
