Quá tải tại các bệnh viện tuyến trên đang trở thành một vấn đề cấp bách trong hệ thống y tế Việt Nam hiện nay. Một phần nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ văn hóa của người dân, khi họ thường có xu hướng tìm đến các bệnh viện tuyến trung ương để thực hiện các xét nghiệm, dẫn đến tình trạng ‘quá tải giả’. Điều này không chỉ làm lãng phí nguồn lực y tế mà còn làm giảm hiệu quả trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho những người thực sự cần.

Trong bối cảnh hệ thống y tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng để cải thiện tình trạng này. Các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành y tế đều đồng thuận rằng AI không nhằm mục đích thay thế con người, mà là một công cụ hỗ trợ đắc lực giúp bác sĩ tối ưu hóa quy trình thăm khám và chữa trị cho bệnh nhân. Với khả năng phân tích dữ liệu lớn, AI có thể giúp các bác sĩ đưa ra những chẩn đoán và phác đồ điều trị chính xác hơn, hướng tới mục tiêu cá thể hóa trong điều trị.

AI không chỉ giúp bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị, mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực của tuyến dưới. Bằng cách tận dụng sức mạnh của công nghệ và AI, các bác sĩ tại tuyến cơ sở có thể cung cấp dịch vụ y tế chất lượng tốt hơn cho bệnh nhân, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Hơn nữa, AI có thể giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe của mình thông qua việc theo dõi sức khỏe cá nhân và cung cấp các biện pháp chăm sóc phòng ngừa.

Một tầm nhìn dài hạn và bền vững hơn là sử dụng AI để ‘chữa phần gốc’, tức là giúp người dân khỏe mạnh hơn và ít có nhu cầu đến bệnh viện hơn. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, các nhà khoa học, bệnh viện và doanh nghiệp. Đồng thời, cần có thời gian để thay đổi nhận thức của người dân, khuyến khích họ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và tin tưởng hơn vào hệ thống y tế cơ sở.

Hiện nay, Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu trong việc ứng dụng AI vào y tế. Thách thức lớn nhất là nền tảng công nghệ còn yếu, đặc biệt là trong việc triển khai bệnh án điện tử và liên thông dữ liệu giữa các cơ sở y tế. Để khắc phục điều này, cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các bên liên quan.

Diễn đàn Y tế Việt Nam (Vietnam Health Summit) 2025 với chủ đề ‘Dữ liệu lớn và Trí tuệ nhân tạo trong Chẩn đoán và Điều trị y khoa’ sẽ diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 21 và 22 tháng 7 năm 2025. Sự kiện này sẽ quy tụ hơn 30 diễn giả chuyên môn và khoảng 300 khách mời từ hơn 10 quốc gia trên thế giới. Đây là cơ hội để các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành y tế Việt Nam học hỏi và trao đổi kinh nghiệm với các đối tác quốc tế, đồng thời đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng AI vào y tế tại Việt Nam.

Vietnam Health Summit 2025 sẽ là một diễn đàn quan trọng để thảo luận về những cơ hội và thách thức trong việc ứng dụng AI vào y tế tại Việt Nam. Sự kiện này cũng sẽ là cơ hội để các bên liên quan cùng nhau tìm ra giải pháp để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, nâng cao năng lực tuyến dưới và cải thiện chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.

Ứng dụng công nghệ vào ngành y tế đang là một xu hướng toàn cầu, với đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra nhiều tiềm năng lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Điều này đòi hỏi đầu tư lớn để xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin mạnh mẽ và bảo mật. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế là một lĩnh vực có kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu dữ liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Việc chuẩn hóa và quản lý dữ liệu y tế là một thách thức không nhỏ. Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân. Sự kháng cự thay đổi và thiếu kỹ năng sử dụng công nghệ của một số cán bộ y tế cũng là một trở ngại.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang diễn ra. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Bệnh án điện tử không chỉ giúp giảm giấy tờ mà còn giúp lưu trữ và quản lý thông tin bệnh nhân một cách hiệu quả và bảo mật.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn giúp nâng cao năng lực cho đội ngũ y tế trong nước.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này. Việc hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm sẽ giúp Việt Nam nhanh chóng bắt kịp với xu hướng công nghệ y tế toàn cầu, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.

Bộ Y tế vừa ban hành hướng dẫn chi tiết về điều kiện và thủ tục thành lập phòng khám bác sĩ gia đình. Theo đó, các hình thức tổ chức cơ sở khám, chữa bệnh hiện nay được quy định tại Điều 39 Nghị định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ. Điều kiện để cấp phép hoạt động cho các cơ sở khám, chữa bệnh, bao gồm cả phòng khám bác sĩ gia đình, được quy định chung tại Điều 40 Nghị định này.

Một trong những yêu cầu quan trọng để mở phòng khám bác sĩ gia đình là bác sĩ phải có đủ tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định của pháp luật về khám, chữa bệnh. Về chuyên môn, bác sĩ gia đình phải có trình độ đại học về chuyên ngành y học gia đình hoặc các chuyên ngành lâm sàng khác. Tuy nhiên, Nghị định không giới hạn chuyên ngành cụ thể, nên các bác sĩ y học cổ truyền và y học dự phòng vẫn có thể đăng ký hoạt động phòng khám bác sĩ gia đình nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định.

Các bác sĩ y học cổ truyền và y học dự phòng cần phải có chứng nhận hoặc giấy chứng nhận đã hoàn thành chương trình đào tạo về chuyên môn y học gia đình để được phép hoạt động. Điều này đảm bảo rằng các bác sĩ có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bệnh nhân.

Đối với ông Nguyễn Mạnh Hùng ở TPHCM, nếu muốn mở phòng khám bác sĩ gia đình, ông cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên và thực hiện thủ tục cấp phép hoạt động theo quy định. Việc cấp phép hoạt động sẽ được cơ quan chức năng xem xét dựa trên các điều kiện và tiêu chuẩn đã quy định.

Việc thành lập phòng khám bác sĩ gia đình sẽ giúp cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện và thuận tiện cho người dân, đồng thời giúp giảm tải cho các cơ sở khám, chữa bệnh lớn. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng dịch vụ, các phòng khám bác sĩ gia đình cần phải hoạt động theo đúng quy định và tiêu chuẩn của pháp luật.

Ngày 19/7, Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm thành lập và đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba. Trong khuôn khổ sự kiện này, thông tin về dự án xây dựng cơ sở 2 của bệnh viện đã được chia sẻ, mang đến nhiều kỳ vọng về sự phát triển trong tương lai của bệnh viện.

Dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 của Bệnh viện Phụ sản Trung ương có tổng kinh phí lên tới khoảng 600 tỷ đồng. Dự án này đã chính thức khởi công vào ngày 1/2/2023 tại Quận Hà Nội. Với quy mô 300 giường bệnh trên diện tích 6 ha, cơ sở 2 sẽ là một trong những cơ sở y tế hiện đại và quy mô của ngành sản phụ khoa tại Việt Nam. Mục tiêu của cơ sở 2 là cung cấp dịch vụ khám cho 1.000 lượt bệnh nhân mỗi ngày.

Cơ sở 2 sẽ bao gồm khối hành chính 3 tầng, khối kỹ thuật nghiệp vụ 8 tầng, hai khối điều trị nội trú cao 6 tầng và một số hạng mục công trình phụ trợ. GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết cơ sở 2 đang trong quá trình hoàn thiện và dự kiến sẽ được đưa vào hoạt động trong quý II/2025. Khi đi vào hoạt động, cơ sở 2 sẽ không chỉ cung cấp dịch vụ khám sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh mà còn là trung tâm đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong chuyên khoa sản phụ khoa của cả nước. Điều này sẽ giúp giảm tải cho Bệnh viện Phụ sản Trung ương cơ sở 1, tạo điều kiện cho bệnh viện tập trung vào các kỹ thuật cao và điều trị các ca bệnh phức tạp.

Bệnh viện Phụ sản Trung ương được thành lập vào ngày 19/7/1955, trải qua nhiều lần đổi tên, hiện nay đã khẳng định vị trí là cơ sở đầu ngành của cả nước về sản phụ khoa và chăm sóc sơ sinh. Trên hành trình phát triển của mình, bệnh viện đã làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến nhất trên thế giới, góp phần nâng cao chất lượng điều trị cho trẻ sinh non và bà mẹ.

Một trong những thành tích nổi bật của bệnh viện là áp dụng thành công kỹ thuật bơm Surfactant không xâm lấn bằng hai phương pháp LISA và INSURE cho trẻ sinh cực non. Kỹ thuật này đã giúp cứu sống hàng ngàn trẻ sơ sinh, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng nặng nề. Những thành tích xuất sắc của bệnh viện là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sĩ và nhân viên y tế.

Với những đóng góp quý báu của mình, Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Đây là sự công nhận và đánh giá cao đối với những nỗ lực không ngừng của bệnh viện trong lĩnh vực sản phụ khoa và chăm sóc sơ sinh. Sự kiện kỷ niệm 70 năm thành lập và đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba là dịp để bệnh viện nhìn lại chặng đường phát triển và hướng tới tương lai với nhiều mục tiêu và dự án đầy tham vọng.

Trong tương lai, Bệnh viện Phụ sản Trung ương sẽ tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được, không ngừng cải tiến và đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân về dịch vụ y tế chất lượng cao. Với cơ sở 2 sắp được đưa vào hoạt động, bệnh viện sẽ càng có thêm nhiều cơ hội để phát triển và đóng góp cho ngành sản phụ khoa và chăm sóc sơ sinh của cả nước.