Một khám phá bất ngờ và thú vị đã được công bố vào ngày 2-8, liên quan đến loài chuột đá Trường Sơn, vốn được cho là đã tuyệt chủng từ kỷ Miocen, cách đây hơn 11 triệu năm. Loài gặm nhấm này đã được ghi nhận rõ ràng qua hệ thống bẫy ảnh tại Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng.

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, xác nhận rằng loài gặm nhấm đặc hữu thuộc họ Diatomyidae đã được phát hiện trong môi trường tự nhiên nhờ hệ thống bẫy ảnh hiện đại. Phát hiện này không chỉ làm chấn động giới khoa học mà còn mang lại hy vọng mới về sự bảo tồn của các loài động vật quý hiếm.

Loài chuột đá Trường Sơn thuộc họ Diatomyidae, một nhóm động vật gặm nhấm đặc biệt với các đặc điểm sinh học và形态 học độc đáo. Việc loài này được phát hiện tại Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng cho thấy khu vực này vẫn còn giữ được các điều kiện môi trường tự nhiên phù hợp cho sự sống của các loài động vật quý hiếm.

Việc sử dụng hệ thống bẫy ảnh hiện đại trong việc theo dõi và ghi nhận các loài động vật hoang dã đã chứng minh hiệu quả của công nghệ trong việc hỗ trợ công tác bảo tồn. Thông qua việc ghi nhận hình ảnh, các nhà khoa học và quản lý vườn quốc gia có thể thu thập dữ liệu quý giá về sự phân bố, hành vi và quần số của các loài động vật.

Phát hiện này cũngเน้น mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ và bảo tồn các khu vực tự nhiên như Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, không chỉ để bảo vệ các loài động vật quý hiếm mà còn để duy trì sự đa dạng sinh học của hệ sinh thái.

Như vậy, việc phát hiện lại loài chuột đá Trường Sơn đã mở ra những triển vọng mới trong lĩnh vực bảo tồn và nghiên cứu sinh học, đồng thời khẳng định giá trị của việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong việc khám phá và bảo vệ thế giới tự nhiên.

Người dân sống gần Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Trị, đã thấy sự thay đổi tích cực trong cuộc sống của họ nhờ vào các chương trình hỗ trợ sinh kế, giúp giảm sự phụ thuộc vào rừng và tận hưởng lợi ích lâu dài từ việc bảo vệ thiên nhiên.

Ông Đinh Xuân Hòa, một cư dân tại xã Bố Trạch, đã được hỗ trợ 4 đàn ong để nuôi ong lấy mật vào năm 2021. Với vị trí thuận lợi gần Vườn Quốc gia và diện tích nhà ở rộng rãi, đàn ong của ông đã phát triển tốt, mang lại nguồn thu nhập ổn định từ mật ong và giúp gia đình ông có cuộc sống tốt hơn. Nhờ đó, ông không còn phải vào rừng đốn gỗ quý để bán như trước đây.

Ở thôn Tăng Hóa, xã Kim Điền, ông Cao Tiến Thân, 60 tuổi, đã bắt đầu công việc mới là chăn nuôi gà. Trước đó, ông và gia đình của mình phụ thuộc vào việc đi rừng và kiếm sản vật để bán. Từ năm 2024, gia đình ông được hỗ trợ 90 con gà giống để phát triển kinh tế ngoài nghề đi rừng. Ông tập trung chăm sóc gà, vừa để lấy thịt, lấy trứng phục vụ bữa ăn của gia đình, vừa bán cho các nhà khác để lấy tiền trang trải sinh hoạt. Nhờ lao động chăm chỉ, gia đình ông đã thoát nghèo và dần ổn định cuộc sống.

Trưởng thôn Tăng Hoá, Cao Thị Luận, cho biết trong năm 2024, hơn 20 gia đình trong thôn đã được Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng hỗ trợ sinh kế là gà giống. Đây cũng là lựa chọn và đề xuất của chính bà con. “Nhận được hỗ trợ, bà con hết sức vui mừng. Giá trị của con giống không phải quá lớn nhưng rất thiết thực để bà con trong thôn quen dần với chu trình làm kinh tế,” chị Cao Thị Luận chia sẻ.

Phó Chủ tịch UBND xã Kim Điền, Đinh Anh Tuấn, cho biết rằng với việc tuyên truyền, vận động và hỗ trợ sinh kế, người dân trong xã đã có công ăn việc làm ổn định. Hiện tại, trên địa bàn xã, các mô hình nuôi lợn lai rừng, gà địa phương đều cho thu nhập tốt. Từ đó, tình trạng người dân vào rừng đánh bắt động vật, khai thác gỗ trái phép đã không còn xảy ra.

Đến cuối năm 2024, các chương trình hỗ trợ sinh kế đã cung cấp cho người dân vùng lân cận hơn 122.500 cây giống các loại, 311 con heo giống, 61 con bò giống, 60 con dê giống, 14.700 con gà giống, và trên 100 đàn ong giống. Ngoài cung cấp cây, con giống, hỗ trợ kỹ thuật canh tác, ký kết hợp đồng bảo vệ rừng và đào tạo nghề du lịch, các chương trình thúc đẩy phát triển bền vững tại các khu vực lân cận Vườn Quốc gia còn hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện diện mạo của khu dân cư.

Hàng năm, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng còn ký hợp đồng bảo vệ rừng với người dân thôn, bản vùng đệm, vùng lõi, vùng giáp ranh. Qua đó, tạo việc làm cho người dân địa phương tham gia trực tiếp các hoạt động du lịch. So với trước đây, những tác động trái phép của người dân đến tài nguyên rừng đã được hạn chế ở mức tối đa. Kết quả này có được là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và Vườn quốc gia trong việc hỗ trợ sinh kế cho người dân, cũng như nâng cao ý thức của mỗi người dân trong việc giữ rừng và bảo vệ để hưởng lợi từ rừng di sản.