Đức đang phải đối mặt với một thách thức lớn khi tỷ lệ sinh giảm mạnh. Trung bình, một phụ nữ tại đây chỉ sinh 1,35 con, một con số thấp kỷ lục. Sự sụt giảm này đã引发 nhiều quan ngại cũng như tranh luận về quyền tự quyết của phụ nữ và tác động đến nền kinh tế, phúc lợi xã hội.

Nhiều phụ nữ như Julia Brandner, 28 tuổi, đã quyết định triệt sản và lên tiếng chỉ trích áp lực mà xã hội đặt lên vai phụ nữ khi làm mẹ. Họ cho rằng việc sinh con thường đi kèm với gánh nặng một mình và nguy cơ nghèo đói. Brandner không phải là người duy nhất có quan điểm này, khi nhiều phụ nữ khác cũng bày tỏ sự không hài lòng với áp lực xã hội và sự thiếu hỗ trợ từ chính phủ.

Tình trạng này không chỉ diễn ra ở Đức mà còn là một hiện tượng toàn cầu, đặc biệt là ở các quốc gia như Hàn Quốc. Ngược lại, một số khu vực như vùng Sahel ở châu Phi vẫn duy trì tỷ lệ sinh cao. Các chuyên gia cho rằng có nhiều yếu tố góp phần vào sự giảm tỷ lệ sinh, bao gồm cả sự thay đổi trong quan điểm xã hội và kinh tế.

Các chuyên gia như nhà xã hội học Michaela Kreyenfeld cho rằng các cuộc khủng hoảng toàn cầu như đại dịch, biến đổi khí hậu và lạm phát đã ảnh hưởng đến quyết định không sinh con của nhiều người. Điều này không chỉ là sự ích kỷ mà còn là một hình thức tự quyết trước những bất ổn của cuộc sống hiện đại. Kreyenfeld cũng chỉ ra rằng nhiều người đang chờ đợi cho đến khi tình hình kinh tế và xã hội ổn định hơn trước khi quyết định sinh con.

Bên cạnh đó, cũng có những nỗ lực nhằm khuyến khích tỷ lệ sinh, ví dụ như Elon Musk và một số nhóm ủng hộ sinh đẻ ở Mỹ. Một số quốc gia như Nga cũng áp dụng các chính sách nhằm khuyến khích sinh nở, mặc dù điều này thường đi kèm với những lo ngại về phúc lợi của bà mẹ và trẻ em. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng các chính sách này cần phải được thực hiện một cách cẩn thận để tránh những hậu quả không mong muốn.

Một bài học từ quá khứ là trường hợp của Romania vào những năm 70. Khi áp dụng các biện pháp cực đoan để tăng tỷ lệ sinh, họ đã chứng kiến sự gia tăng đột ngột về số ca sinh nhưng cũng dẫn đến những hậu quả xã hội nghiêm trọng. Các chuyên gia cho rằng Đức và các quốc gia khác cần phải học hỏi từ kinh nghiệm này để tránh lặp lại những sai lầm tương tự.

Chuyên gia Martin Bujard nói về ‘khoảng cách sinh sản’ – sự chênh lệch giữa số con mong muốn và số con thực tế mà phụ nữ có. Nhiều phụ nữ muốn có hai con nhưng vì lý do kinh tế, xã hội hoặc cá nhân, họ có thể chỉ có một hoặc không có con. Bujard cũng chỉ ra rằng các chính sách hỗ trợ gia đình và trẻ em cần phải được cải thiện để giúp phụ nữ có thể cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Để giải quyết vấn đề này, Đức đã cải thiện các chính sách gia đình như hỗ trợ tài chính và mở rộng hệ thống trường mẫu giáo. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức như thiếu giáo viên, dịch vụ không đầy đủ và khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Chính phủ Đức cần phải tiếp tục nỗ lực để giải quyết những thách thức này và tạo ra một môi trường hỗ trợ hơn cho các gia đình.

Nếu tỷ lệ sinh tiếp tục giảm, hệ thống lương hưu và an sinh xã hội sẽ chịu hậu quả. Tình trạng thiếu hụt lao động có trình độ có thể trầm trọng hơn và sẽ khó có thể giải quyết chỉ bằng biện pháp nhập cư. Do đó, việc tìm ra giải pháp để tăng tỷ lệ sinh và hỗ trợ các gia đình là rất quan trọng để đảm bảo tương lai của Đức và các quốc gia khác.

Phụ nữ Đức đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng liên quan đến tỷ lệ sinh giảm đáng báo động. Trên thực tế, phụ nữ Đức hiện chỉ sinh 1,35 con, mức thấp kỷ lục. Điều này đặt ra những câu hỏi sâu sắc về hệ thống phúc lợi xã hội và quyền tự quyết của phụ nữ trong bối cảnh hiện nay.

Julia Brandner, một phụ nữ 28 tuổi, người đã quyết định triệt sản, cảm nhận rõ sự căng thẳng của cuộc tranh luận xung quanh vấn đề này. Cô tin rằng sự chuyển dịch sang cánh hữu, hướng tới các giá trị truyền thống hơn, đã làm tăng áp lực lên phụ nữ. Brandner không đồng tình với quan điểm cho rằng phụ nữ nên sinh nhiều con hơn như một giải pháp cho các vấn đề xã hội và kinh tế.

Đảng Alternative für Deutschland (AfD), một đảng cực hữu tại Đức, đã nêu vấn đề tỷ lệ sinh giảm và đề xuất rằng phụ nữ nên sinh thêm con để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động lành nghề thay vì dựa vào nhập cư. Tuy nhiên, Brandner và nhiều chuyên gia khác cho rằng vấn đề thực sự phức tạp hơn nhiều. Họ chỉ ra rằng gánh nặng nuôi dạy con cái thường đổ dồn lên phụ nữ và sự thiếu hỗ trợ từ phía các ông bố là một trong những nguyên nhân chính.

Tỷ lệ sinh đang giảm không chỉ ở Đức mà trên toàn thế giới. Các chuyên gia phân tích rằng khủng hoảng kinh tế, sự bất an và thái độ thay đổi đối với vấn đề sinh sản là những yếu tố chính dẫn đến xu hướng này. Những áp lực kinh tế và xã hội ngày càng tăng đã khiến nhiều phụ nữ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định sinh con.

Michaela Kreyenfeld, nhà xã hội học và đồng tác giả của báo cáo chính phủ Đức về gia đình, nhấn mạnh mối liên hệ chặt chẽ giữa khủng hoảng kinh tế và thái độ đối với vấn đề sinh sản. Bà chỉ trích những nỗ lực ép buộc phụ nữ sinh con, cho rằng chúng không chỉ không hiệu quả mà còn có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực, cả về mặt xã hội và cá nhân.

Martin Bujard, chuyên gia hàng đầu về tỷ lệ sinh ở Đức, cho rằng cuộc tranh luận về những phụ nữ tự nguyện không sinh con đã bỏ lỡ trọng tâm của vấn đề. Ông lập luận rằng thách thức thực sự nằm ở việc nhiều phụ nữ không thể hiện thực hóa mong muốn có con do thiếu điều kiện hỗ trợ từ xã hội và nhà nước.

Bujard đề xuất rằng để giải quyết vấn đề này, Đức cần cải thiện đáng kể điều kiện hỗ trợ cho phụ nữ và gia đình. Một số giải pháp có thể bao gồm việc mở rộng hệ thống trường mẫu giáo và trường học cả ngày, cũng như cung cấp hỗ trợ tài chính tốt hơn cho phụ huynh. Nếu không có những giải pháp hữu hiệu, tình trạng thiếu hụt lao động có trình độ sẽ tiếp tục trầm trọng hơn, và hệ thống an sinh xã hội sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng hơn trong tương lai.

Cục Thống kê, Bộ Tài chính vừa công bố số liệu về tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 của 34 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương sau khi thực hiện sắp xếp. Theo đó, tỉnh Hưng Yên có TFR đạt 2,35 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 18 tỉnh có mức sinh từ mức thay thế đến dưới mức cao, tức TFR từ 2,1 con/phụ nữ đến dưới 2,5 con/phụ nữ.

Nhóm tỉnh có mức sinh này được đánh giá là có mức sinh ổn định, đóng góp vào việc bảo đảm cơ cấu dân số hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và ổn định an sinh xã hội. Các tỉnh trong nhóm này đang thực hiện tốt các chính sách về dân số và phát triển, đồng thời duy trì mức sinh phù hợp để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, có 13 tỉnh trong số 34 tỉnh có mức sinh dưới mức sinh thay thế, với TFR thấp hơn 2,1 con/phụ nữ. Điều này cho thấy tình trạng già hóa dân số và suy giảm sinh suất đang trở thành thách thức lớn đối với các địa phương này. Trong số đó, 5 tỉnh có mức sinh thấp nhất cả nước gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long. Những tỉnh này cần có những chính sách và biện pháp cụ thể để cải thiện tình trạng này và đảm bảo sự cân bằng trong cơ cấu dân số.

Ngược lại, có 3 tỉnh có mức sinh cao với TFR từ 2,5 con/phụ nữ trở lên, bao gồm Điện Biên, Tuyên Quang và Lào Cai. Mức sinh cao tại các tỉnh này có thể gây ra những thách thức trong việc cung cấp các dịch vụ xã hội và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em và phụ nữ. Vì vậy, các địa phương này cần có chiến lược phù hợp để quản lý và điều chỉnh mức sinh, đồng thời đảm bảo phát triển kinh tế và xã hội bền vững.

Việc công bố số liệu về TFR của các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương giúp cho việc đánh giá và dự báo xu hướng dân số, từ đó có những giải pháp phù hợp để phát triển bền vững. Xem chi tiết tại https://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=702&itemid=14281 để có thông tin cụ thể hơn về số liệu dân số các tỉnh thành và cả nước Việt Nam.