Trong hơn một năm qua, hàng nghìn cán bộ công an đã không quản nắng mưa, ngày đêm rong ruổi khắp các làng quê Việt Nam để thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ. Sự nỗ lực này đã giúp hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” chuyển mình với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến, mở ra những bước đột phá đầy ý nghĩa.

Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen. Tròn một năm sau, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng.

Đến nay, đã có 16 gia đình tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa. Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.

Thông tin về dự án và các kết quả đạt được có thể được tìm hiểu thêm tại GeneStory. Đây là một nỗ lực đáng khen của cả cơ quan chức năng và doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ để phục vụ mục tiêu xã hội.

Ở tuổi 86, bà Đoàn Thị Lan, vợ liệt sĩ, vẫn là một tấm gương sáng về tinh thần nhân đạo và lòng nhiệt thành dành cho công tác thiện nguyện. Suốt cả cuộc đời, bà đã không ngừng cống hiến cho những hoàn cảnh khó khăn tại địa phương, bằng chính số tiền phụ cấp thân nhân liệt sĩ của mình. Với tinh thần “sống là để yêu thương”, bà Lan đã biến những ngày tháng tuổi già trở nên ý nghĩa hơn bằng việc làm những điều tốt đẹp cho xã hội.

Con đường đến với công tác thiện nguyện của bà Lan bắt đầu từ những ngày tháng khó khăn khi phải một mình chăm sóc 3 người con nhỏ sau khi chồng hy sinh trong chiến trường miền Nam vào năm 1971. Sự ra đi đột ngột của liệt sĩ đã để lại cho bà nhiều thương nhớ và nước mắt, nhưng cũng đồng thời thắp lên trong bà quyết tâm vượt qua nghịch cảnh để xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho các con. Sau đó, bà quyết định rời quê vào miền Nam sinh sống với hy vọng tìm mộ chồng và em chồng hy sinh trong chiến tranh. Tuy nhiên, đến nay gia đình bà vẫn chưa thực hiện được tâm nguyện này.

Không để những khó khăn và buồn bã chi phối cuộc sống, bà Lan đã chọn cách biến nỗi đau thành động lực để sống tốt hơn và giúp đỡ người khác. Bằng tình cảm và sự chia sẻ, bà đã bắt đầu hành trình thiện nguyện của mình. Bà đã sử dụng số tiền trợ cấp hàng tháng của Nhà nước dành cho thân nhân liệt sĩ để hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn. Trung bình mỗi năm, bà tặng khoảng 50 triệu đồng cho quỹ khuyến học địa phương và các trường học trên địa bàn phường Bình Long. Số tiền này phần lớn là chế độ đãi ngộ Nhà nước dành cho vợ liệt sĩ.

Đối với bà Lan, niềm hạnh phúc không chỉ đến từ việc giúp đỡ người khác mà còn là khi thấy các con, cháu đều trưởng thành và có đóng góp tích cực cho xã hội. Hầu hết các con, cháu của bà đều theo nghề y với mong muốn đem tài năng và y đức để chữa bệnh, cứu người. Sự nghiệp y tế của các con cháu bà không chỉ là một nghề, mà còn là cách để họ tiếp tục đóng góp cho xã hội và nhân lên những giá trị tốt đẹp.

Nhìn lại hành trình cuộc sống của mình, bà Lan cảm thấy rất mãn nguyện. Dù còn nhiều khó khăn và thử thách, nhưng với tinh thần tử tế và lòng nhân ái, bà vẫn tiếp tục sống một cuộc sống trọn vẹn và có ý nghĩa. Đời sống của bà, từ khi về già, đã trở thành một nguồn cảm hứng cho nhiều người trong cộng đồng, cho thấy rằng tuổi tác không phải là rào cản để chúng ta có thể làm được điều tốt đẹp cho xã hội. Hành trình làm công tác thiện nguyện của bà Lan không chỉ là việc làm của một cá nhân, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về giá trị của tình yêu thương và sự chia sẻ trong cuộc sống của chúng ta.

Hiện nay, bà Lan tiếp tục sống cùng gia đình tại địa phương và tiếp tục tham gia các hoạt động thiện nguyện. Những đóng góp của bà đã tạo ra sự thay đổi lớn trong cộng đồng và lan tỏa tinh thần nhân đạo, khuyến khích nhiều người khác cũng thực hiện các hoạt động từ thiện để giúp đỡ những người cần thiết. Mặc dù tuổi đã cao và đã có nhiều công sức đóng góp cho xã hội, bà Lan vẫn cho thấy quyết tâm và động lực sống tích cực.

Cựu chiến binh Vũ Đình Dũng, hiện đang đăng ký tạm trú tại TP. Hà Nội, đang thắc mắc liệu ông có thuộc diện người có công với cách mạng và được mua nhà ở xã hội hay không. Ông Dũng là đối tượng được hưởng trợ cấp một lần theo Quyết định số 62/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chế độ, chính sách đối với những người tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, giúp bạn Lào sau ngày 30/4/1975 đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc.

Trong văn bản hướng dẫn mới đây, Bộ Xây dựng đã có phản hồi liên quan đến vấn đề này. Theo đó, tại khoản 1 Điều 99 Nghị định số 131/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 của Chính phủ, những đối tượng được hỗ trợ cải thiện nhà ở là các đối tượng được quy định tại các điểm a, b, d, đ, e, g, h, i, k, l, m tại khoản 1 Điều 3 Pháp lệnh và thân nhân liệt sĩ.

Cụ thể, các đối tượng người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945; người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945; liệt sĩ; bà mẹ Việt Nam anh hùng; anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; thương binh; bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày; người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế; người có công giúp đỡ cách mạng và thân nhân liệt sĩ.

Như vậy, đối với trường hợp của ông Vũ Đình Dũng, đề nghị ông liên hệ với Bộ Nội vụ để được giải quyết, bởi Bộ Nội vụ là cơ quan thực hiện chức năng, nhiệm vụ về người có công với cách mạng. Để có thông tin chính xác về việc ông có thuộc diện người có công với cách mạng hay không, ông Dũng nên trực tiếp liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để được hướng dẫn và giải đáp cụ thể.

Được biết, chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội được thiết kế để giúp đỡ những người có công với cách mạng, các đối tượng yếu thế và có nhu cầu về nhà ở. Đối tượng được hỗ trợ mua nhà ở xã hội bao gồm nhiều nhóm, trong đó có cả những người có công với cách mạng và thân nhân của họ. Vì thế, nếu ông Dũng thuộc diện người có công với cách mạng, ông có thể được xem xét hỗ trợ mua nhà ở xã hội theo quy định hiện hành.

Hy vọng rằng thông tin trên sẽ giúp ông Dũng hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình và có thể liên hệ với các cơ quan chức năng để được hỗ trợ một cách tốt nhất.