Cá chình và cá hồng là món ăn được nhiều người ưa chuộng, tuy nhiên không ít người phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc sau khi ăn hải sản này. Mới đây, Tám người thuộc hai gia đình tại Hà Tĩnh và Hải Phòng đã phải nhập viện cấp cứu sau khi ăn hải sản, trong đó có cả cá chình và cá hồng. Các bác sĩ đã chẩn đoán những người này bị ngộ độc ciguatera do ăn phải cá nhiễm độc tố ciguatoxin.

Ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus, là thức ăn của nhiều loài cá ăn nhỏ, sau đó các loài cá này lại là thức ăn của các loài cá lớn hơn. Ciguatoxin không có màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Quá trình tích lũy độc tố trong cơ thể cá có thể dẫn đến người ăn phải tới một lượng độc tố đủ gây ngộ độc.

Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày, bao gồm các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy; các vấn đề về thần kinh như tê, ngứa ran quanh miệng, môi, lưỡi rồi lan đến tay chân; và các vấn đề về tim mạch như nhịp tim chậm, tụt huyết áp.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc ciguatera và điều trị thành công.

Các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên ăn nhiều các loại cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố. Người dân cần nâng cao cảnh giác và có kiến thức về các loại cá an toàn để bảo vệ sức khỏe của mình.

Để phòng tránh ngộ độc ciguatera, người dân nên tìm hiểu kỹ về các loại cá trước khi ăn, tránh ăn các loại cá có nguy cơ cao gây ngộ độc. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau khi ăn cá, người dân cần lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Một nghiên cứu gần đây do Trợ giáo Matthew McLean thuộc Khoa Sinh học và Sinh vật biển tại Đại học North Carolina Wilmington (UNCW) dẫn đầu đã được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Nghiên cứu này tập trung vào việc tìm hiểu các yếu tố khiến các rạn san hô trở nên đẹp mắt đối với công chúng, một vấn đề ngày càng quan trọng đối với cả giá trị bảo tồn và kinh tế của các hệ sinh thái này.

Nhóm nghiên cứu quốc tế do McLean tham gia đã tiến hành phân tích vẻ đẹp được nhận thức của hơn 3.500 nhóm cá rạn san hô trên khắp thế giới. Họ đã kết hợp dữ liệu từ một chương trình giám sát rạn san hô toàn cầu với đánh giá về sức hấp dẫn thẩm mỹ của các loài cá, thu thập thông qua các cuộc khảo sát công khai. Quá trình này cho phép họ đánh giá một cách toàn diện về những yếu tố góp phần tạo nên vẻ đẹp của các rạn san hô.

Kết quả nghiên cứu cho thấy vẻ đẹp của rạn san hô có mối liên hệ chặt chẽ với cả số lượng loài và sự hiện diện của các loài cá đặc biệt sặc sỡ hoặc có hình dạng độc đáo. Điều này cho thấy rằng sự đa dạng loài và sự hiện diện của các loài cá độc đáo đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ đẹp của các rạn san hô.

Các rạn san hô, được biết đến là một trong những hệ sinh thái màu sắc và sôi động nhất trên hành tinh, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm và tạo ra lợi ích kinh tế lớn, đặc biệt là ở các quốc gia nhiệt đới đang phát triển. Vì vậy, các vùng nhiệt đới với sự đa dạng loài phong phú cần bảo vệ các hệ sinh thái này để duy trì và nâng cao giá trị tự nhiên của chúng.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các khu bảo tồn biển hỗ trợ các rạn san hô đẹp hơn. Do đó, bảo vệ vẻ đẹp của chúng nên là một phần chính của bảo tồn. Tuy nhiên, hiện tại chỉ có ít hơn 7% rạn san hô được bảo vệ hiệu quả, những phát hiện này phản ánh nhu cầu về nỗ lực bảo tồn lớn hơn. Việc bảo tồn vẻ đẹp phong phú của đại dương không chỉ giúp bảo vệ và hỗ trợ nghề đánh cá, du lịch mà còn góp phần vào phúc lợi của con người.