Cá chình và cá hồng là món ăn được nhiều người ưa chuộng, tuy nhiên không ít người phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc sau khi ăn hải sản này. Mới đây, Tám người thuộc hai gia đình tại Hà Tĩnh và Hải Phòng đã phải nhập viện cấp cứu sau khi ăn hải sản, trong đó có cả cá chình và cá hồng. Các bác sĩ đã chẩn đoán những người này bị ngộ độc ciguatera do ăn phải cá nhiễm độc tố ciguatoxin.

Ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus, là thức ăn của nhiều loài cá ăn nhỏ, sau đó các loài cá này lại là thức ăn của các loài cá lớn hơn. Ciguatoxin không có màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Quá trình tích lũy độc tố trong cơ thể cá có thể dẫn đến người ăn phải tới một lượng độc tố đủ gây ngộ độc.

Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày, bao gồm các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy; các vấn đề về thần kinh như tê, ngứa ran quanh miệng, môi, lưỡi rồi lan đến tay chân; và các vấn đề về tim mạch như nhịp tim chậm, tụt huyết áp.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc ciguatera và điều trị thành công.

Các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên ăn nhiều các loại cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố. Người dân cần nâng cao cảnh giác và có kiến thức về các loại cá an toàn để bảo vệ sức khỏe của mình.

Để phòng tránh ngộ độc ciguatera, người dân nên tìm hiểu kỹ về các loại cá trước khi ăn, tránh ăn các loại cá có nguy cơ cao gây ngộ độc. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau khi ăn cá, người dân cần lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Từ ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử đã tăng cường kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa, loại bỏ các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến việc các sản phẩm trôi nổi trở lại các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook. Nhiều người bán thực phẩm trực tuyến đã chuyển sang các nền tảng này để tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ của các sàn thương mại điện tử.

Chị Mai Như, một người bán bánh bao và bánh gạo lứt trực tuyến tại tỉnh Đồng Nai, cho biết đã chuyển sang bán hàng trên mạng xã hội Zalo và Facebook sau khi các sàn thương mại điện tử áp dụng các quy định nghiêm ngặt. Chị không đăng ký kinh doanh và tự sản xuất bánh tại nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội.

Đại diện sàn thương mại điện tử Lazada Việt Nam cho biết, sàn này đã tham gia chương trình ‘Tick xanh trách nhiệm’ do Sở Công Thương TPHCM triển khai, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa lưu thông trên nền tảng số. Lazada đã áp dụng công nghệ AI để sàng lọc sản phẩm vi phạm và triển khai chính sách đồng kiểm, hoàn trả minh bạch để bảo vệ quyền lợi người mua.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Công ty cổ phần Công nghệ Haravan, cho biết khoảng 10% gian hàng đã rút khỏi các sàn thương mại điện tử, chủ yếu là các shop kinh doanh thực phẩm. Điều này đã dẫn đến việc một lượng lớn hàng ‘nhà làm’ chuyển sang mạng xã hội, nơi không kiểm duyệt gắt gao tính pháp lý của hàng hóa.

Nhiều nhóm trên Facebook, như ‘Chợ dân cư Thanh Đa, phường Bình Quới, TPHCM’, có hàng chục nghìn thành viên và mỗi ngày có hàng chục bài rao bán thực phẩm ‘nhà làm’ mà không có nhãn mác ghi hạn sử dụng hay thông tin kiểm định.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, cho biết thực phẩm ‘nhà làm’ có ưu điểm là tươi, ít sử dụng chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi nhưng không hẳn an toàn cho sức khỏe người dùng. Bà dẫn chứng nhiều trường hợp người tiêu dùng bị ngộ độc vì ăn bánh mì từ các bếp nhà và nhấn mạnh rằng thực phẩm ‘nhà làm’ cần được sản xuất trong điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.

Ngày 15-7, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thuộc Sở Y tế Hưng Yên đã vào cuộc xác minh, làm rõ vụ việc liên quan đến một số người dân ăn tiết canh, lòng lợn tại thôn Đồng Kỷ, xã Quỳnh An, nghi ngờ nhiễm liên cầu khuẩn lợn, trong đó có 2 trường hợp tử vong.

Thông tin từ TTXVN cho biết, cùng ngày, một đoàn công tác của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh đã phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hưng Yên, Trạm Y tế xã Đông Hải và chính quyền xã Quỳnh An tiến hành xác minh thông tin. Họ cũng thực hiện việc truy xuất nguồn gốc cơ sở chăn nuôi, giết mổ nghi liên quan và tổ chức lấy mẫu kiểm nghiệm thực phẩm khi cần thiết.

Ông Bùi Văn Trường, Trưởng thôn Đồng Kỷ, cung cấp thông tin rằng vào ngày 5 và 6-7, có 17 người thuộc thôn An Vị và Đồng Kỷ đã ăn tiết canh tại 3 quán ăn gần nhau trong thôn. Sau đó, 6 người phải khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quỳnh Côi, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Đáng chú ý, 2 người tử vong vào ngày 8-7 là ông T.V.D., 51 tuổi (trú thôn Đồng Kỷ), và ông N.D.T., 55 tuổi (trú thôn An Vị). Theo Trạm Y tế xã Đông Hải, ông D. có biểu hiện sốt cao, đau đầu từ tối 7-7, được đưa đi khám tại Bệnh viện Phụ Dực (Hưng Yên) nhưng tình trạng không cải thiện, sau đó được đưa về nhà và tử vong lúc 15 giờ ngày 8-7.

Còn ông T., sau khi ăn sáng tại một quán ăn ở thôn Đồng Kỷ ngày 6-7 và đi làm tại Hải Dương, đã có biểu hiện mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa vào ngày 8-7. Ông được đồng nghiệp đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Quỳnh Côi và tử vong trưa cùng ngày.

Nhân viên y tế xã đã phối hợp cùng công an giám sát và điều tra yếu tố dịch tễ liên quan đến các bữa ăn có tiết canh, lòng lợn tại khu vực thôn Đồng Kỷ. Đến 20 giờ ngày 14-7, Trạm Y tế Đông Hải nhận được thông báo từ Bệnh viện Bạch Mai về việc tiếp nhận 3 ca bệnh liên quan đến chùm ca nghi ngộ độc sau ăn tiết canh tại xã Quỳnh An.

Một trong 3 bệnh nhân này đã được ra viện chiều 14-7 và tiếp tục theo dõi điều trị. Hiện tại, các cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, làm rõ nguyên nhân của vụ việc để có biện pháp xử lý và phòng ngừa tương tự trong tương lai.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần đặc biệt chú ý đến vấn đề an toàn thực phẩm, đặc biệt với các món ăn từ thịt lợn như tiết canh, lòng lợn. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc thực phẩm, người dân cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Vụ việc đang được cơ quan chức năng tích cực điều tra và có thông tin chi tiết hơn sẽ được cung cấp sau.