Não bộ – Kinhtetieudung.com https://kinhtetieudung.com Cập nhật tin tức kinh tế tiêu dùng, phân tích xu hướng thị trường, đánh giá sản phẩm và dịch vụ Sun, 28 Sep 2025 15:13:18 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/kinhtetieudung/2025/08/kinhtetieudung.svg Não bộ – Kinhtetieudung.com https://kinhtetieudung.com 32 32 Nuôi cháu giúp người già giảm nguy cơ sa sút trí tuệ https://kinhtetieudung.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/ Sun, 28 Sep 2025 15:13:14 +0000 https://kinhtetieudung.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/

Một nghiên cứu khoa học gần đây được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã chỉ ra rằng việc nuôi dạy cháu có thể mang lại những lợi ích tích cực đáng kể cho não bộ của ông bà. Cụ thể, những người lớn tuổi từ 50 đến 79 tuổi tham gia vào việc chăm sóc cháu ở mức độ vừa phải, khoảng vài giờ mỗi tuần, có thể giảm nguy cơ sa sút trí tuệ lên đến 24%. Các nhà nghiên cứu đã giải thích rằng việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi người lớn tuổi phải tích cực tham gia vào các hoạt động như trò chuyện, chơi đùa với cháu, từ đó tạo nên sự vận động não bộ đều đặn và hiệu quả.

Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)
Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)

Việc dành thời gian cho cháu không chỉ giúp người lớn tuổi giữ gìn trí nhớ mà còn giúp họ tiếp cận và làm quen với thế giới hiện đại. Nhiều người cao tuổi đã học cách sử dụng công nghệ để tương tác với cháu, chẳng hạn như bật gọi video, tra cứu thông tin trên mạng, hoặc hát theo các bài hát trên mạng xã hội. Những hành động này kích hoạt các vùng khác nhau của não bộ, từ đó góp phần nâng cao khả năng nhận thức.

Không chỉ mang lại tác động tích cực về mặt nhận thức, việc chăm cháu còn giúp xua tan cảm giác cô đơn – một yếu tố nguy cơ lớn của trầm cảm và suy giảm chức năng não ở người cao tuổi. Khi ông bà cảm thấy mình còn vai trò trong gia đình, còn được yêu thương và nhờ cậy, họ có xu hướng sống tích cực và lạc quan hơn.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng việc chăm cháu quá nhiều, đặc biệt trên 40 giờ mỗi tuần, có thể tạo ra áp lực thể chất và tâm lý không mong muốn. Điều quan trọng là giữ việc chăm sóc các cháu ở mức độ vừa phải, xem như một hoạt động tăng cường kết nối xã hội và kích thích não bộ, thay vì để nó trở thành một gánh nặng. Người già cũng cần có thời gian nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng để đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần.

]]>
Người tự kỷ có thể gặp các vấn đề gì về dáng đi? https://kinhtetieudung.com/nguoi-tu-ky-co-the-gap-cac-van-de-gi-ve-dang-di/ Fri, 05 Sep 2025 15:44:41 +0000 https://kinhtetieudung.com/nguoi-tu-ky-co-the-gap-cac-van-de-gi-ve-dang-di/

Khối phổ tự kỷ (ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh phức tạp, đặc trưng bởi sự khác biệt trong sự phát triển và chức năng của não, ảnh hưởng đến hành vi, giao tiếp và tương tác xã hội. Một khía cạnh ít được biết đến của tự kỷ là tác động của nó đến dáng đi, hoặc cách một người đi bộ. Nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ các mẫu dáng đi độc đáo thể hiện bởi các cá nhân có tự kỷ, điều này có thể có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày của họ. Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần hiện nay công nhận một ‘dáng đi bất thường’ là một đặc điểm chẩn đoán hỗ trợ của tự kỷ. Sự công nhận này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và giải quyết các sự khác biệt về dáng đi ở các cá nhân có tự kỷ.

Basal ganglia (in red) in a human brain. (janulla from Getty Images/Canva)
Basal ganglia (in red) in a human brain. (janulla from Getty Images/Canva)

Nghiên cứu đã xác định một số mẫu dáng đi riêng biệt trong số những người tự kỷ, bao gồm đi trên ngón chân, đi trong vào và đi ngoài ra. Những khác biệt này có thể được quy cho sự khác biệt trong sự phát triển của não, đặc biệt là ở các vùng như hạch nền và tiểu não. Các nghiên cứu cũng đã tiết lộ những khác biệt tinh tế hơn trong dáng đi, bao gồm tốc độ đi bộ chậm hơn, bước chân rộng hơn và giai đoạn đứng lâu hơn. Những người tự kỷ thể hiện sự thay đổi đáng kể về chiều dài bước, tốc độ và nhịp đi bộ. Những khác biệt về dáng đi này thường xảy ra cùng với các khác biệt vận động khác, chẳng hạn như vấn đề cân bằng và phối hợp.

Toe-walking can be a sign of autism. (towfiqu barbhuiya/Canva)
Toe-walking can be a sign of autism. (towfiqu barbhuiya/Canva)

Nguyên nhân của các khác biệt về dáng đi trong tự kỷ là đa diện và liên quan đến sự phát triển của não, đặc biệt là ở các khu vực chịu trách nhiệm cho kiểm soát và phối hợp vận động. Mặc dù một số nhà nghiên cứu đã đề xuất rằng các khác biệt về dáng đi có thể do sự phát triển chậm trễ, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng những khác biệt này kéo dài trong suốt cuộc đời và có thể trở nên rõ rệt hơn theo tuổi tác.

Các bác sĩ lâm sàng tiếp cận quản lý các khác biệt về dáng đi một cách cá nhân hóa, tập trung vào tác động chức năng đối với cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ có thể cần thiết nếu các khác biệt về dáng đi dẫn đến tăng nguy cơ ngã, khó tham gia vào các hoạt động thể chất hoặc hậu quả về thể chất như căng cơ hoặc đau. Các can thiệp dựa trên cộng đồng, chẳng hạn như các chương trình thể thao hoặc khiêu vũ, có thể trao quyền cho các cá nhân tự kỷ phát triển kỹ năng vận động và cải thiện khả năng vận động của họ.

Khi nghiên cứu tiếp tục khám phá sự phức tạp của dáng đi tự kỷ, điều cần thiết là phải nhận ra tầm quan trọng của việc chấp nhận và hỗ trợ các phong cách chuyển động cá nhân. Bằng cách thúc đẩy các mô hình hỗ trợ dựa trên cộng đồng và hỗ trợ cơ bản cho trẻ em tự kỷ, chúng ta có thể tạo ra một môi trường hòa nhập và trao quyền hơn, cho phép các cá nhân có tự kỷ phát triển thịnh vượng. Xem thêm tại Autism Society về các thông tin liên quan đến chứng tự kỷ.

]]>
Nghe nhìn mới trong nhận diện người nổi tiếng https://kinhtetieudung.com/nghe-nhin-moi-trong-nhan-dien-nguoi-noi-tieng/ Fri, 05 Sep 2025 07:42:02 +0000 https://kinhtetieudung.com/nghe-nhin-moi-trong-nhan-dien-nguoi-noi-tieng/

Trong thời đại mà hình ảnh thống trị, một lĩnh vực mới đang nổi lên và đang thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về bản sắc của người nổi tiếng. Đó là lĩnh vực âm thanh. Công ty The Sonic Story, chuyên tạo ra các bản sắc âm thanh, vừa ra mắt Logo Âm thanh cho nữ diễn viên Riya Sen, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc định hình lại cách các nhân vật công chúng kết nối với khán giả trong thời đại kỹ thuật số.

Sự kiện này diễn ra sau chiến dịch SonicSanta gần đây của công ty, thu hút 25 micro-influencers và tạo ra hơn 800.000 tương tác chỉ trong hai tuần. Hiện tại, họ đang đưa bản sắc âm thanh vào mainstream, định vị âm thanh như một lớp quan trọng tiếp theo của thương hiệu cá nhân. Riya Sen, người đã xuất hiện trong nhiều bộ phim của điện ảnh Bengal, Hindi, Tamil và Telugu, không còn xa lạ với việc tái tạo hình ảnh. Logo âm thanh mới của cô, có thể được nghe trên Instagram của cô, đánh dấu lần đầu tiên cho các célébrités Ấn Độ và tạo ra một tiền lệ cho cách các nhân vật trên khắp Châu Á Thái Bình Dương có thể tiếp cận việc nhận diện thương hiệu và cảm xúc trong tương lai.

Điều này không chỉ là một thí nghiệm sáng tạo; nó là một tuyên bố rằng tương lai của thương hiệu người nổi tiếng sẽ được lắng nghe, không chỉ nhìn thấy. Thế hệ Z và Millennials tại Ấn Độ dành hơn 21 giờ mỗi tuần để nghe nhạc, cao hơn mức trung bình toàn cầu. Với thị trường thiết bị âm thanh tại Ấn Độ tăng vọt 62% vào năm 2023, sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng là không thể nhầm lẫn: âm thanh đang nhanh chóng trở thành ký hiệu mới trong thương hiệu cá nhân.

Khoa học thần kinh cũng ủng hộ xu hướng này. Âm thanh được xử lý trong não nhanh hơn gấp mười lần so với hình ảnh, khiến nó trở thành một công cụ mạnh mẽ cho việc nhận diện tức thời và kết nối cảm xúc. Đối với Sen, logo âm thanh không chỉ là một tín hiệu âm thanh; nó là một tài sản thương hiệu linh hoạt được thiết kế cho các video ngắn trên Instagram, phỏng vấn trên YouTube, nội dung OTT và các buổi biểu diễn trực tiếp.

Được phát triển bằng Công thức Xác định Âm thanh độc quyền của The Sonic Story, logo này lấy cảm hứng từ khung cảm xúc Nava Rasa cổ xưa của Ấn Độ, kết hợp chiều sâu văn hóa với chiến lược hiện đại. Logo âm thanh này không chỉ được thiết kế cho tai của người Ấn Độ; nó được tạo ra cho khán giả toàn cầu trong khi vẫn tôn trọng cội nguồn của cô.

Các xu hướng mới nổi như thiết kế âm thanh dựa trên hành vi, Dolby Atmos và Âm thanh Không gian đang cho phép các célébrités tạo ra trải nghiệm cảm xúc 3D phong phú cho người hâm mộ. Với tùy chỉnh do AI dẫn đầu đang trên đường chân trời, các bản sắc âm thanh cá nhân có thể sớm thích nghi theo thời gian thực với tâm trạng, bối cảnh và thậm chí cả sở thích của người nghe.

Trường hợp thương mại cho thương hiệu âm thanh là rất thuyết phục. Theo Kantar, các thương hiệu có tài sản âm thanh mạnh mẽ có sức mạnh thương hiệu cao hơn 76% và tác động quảng cáo tốt hơn 138% so với những thương hiệu không có. Những người có ảnh hưởng tham gia vào chiến dịch SonicSanta của The Sonic Story đã báo cáo một sự gia tăng 35% trong các yêu cầu hợp tác thương hiệu sau khi áp dụng logo âm thanh.

Trong một khu vực đa dạng như Châu Á Thái Bình Dương, việc cân bằng giữa bản sắc địa phương và sức hút quốc tế là rất quan trọng. Cách tiếp cận của The Sonic Story đã đảm bảo rằng logo âm thanh của Sen vang vọng sâu sắc với khán giả Ấn Độ trong khi vẫn có thể tiếp cận được với người hâm mộ toàn cầu. Tính xác thực văn hóa này có khả năng trở thành một dấu ấn cho các nỗ lực thương hiệu người nổi tiếng trong tương lai.

Với thị trường podcast và phát trực tuyến tại Ấn Độ đang bùng nổ, và Châu Á Thái Bình Dương dự kiến là khu vực phát triển nhanh nhất về tiêu dùng âm thanh trên thế giới, thương hiệu âm thanh cho các nhân vật nổi tiếng đang sẵn sàng cho sự phát triển nhanh chóng. Sự ra mắt của Riya Sen chỉ là bước đầu tiên, một tín hiệu rằng nhạc phim của các ngôi sao ngày mai sẽ đặc biệt như các bản sắc hình ảnh của họ.

]]>
Uống cà phê vào chiều có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ https://kinhtetieudung.com/uong-ca-phe-vao-chieu-co-the-lam-giam-chat-luong-giac-ngu/ Sun, 10 Aug 2025 11:41:36 +0000 https://kinhtetieudung.com/uong-ca-phe-vao-chieu-co-the-lam-giam-chat-luong-giac-ngu/

Cà phê là thức uống phổ biến giúp tăng tỉnh táo và hiệu suất làm việc, nhưng thời điểm uống cà phê đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PsyPost đã chỉ ra rằng việc uống cà phê vào buổi chiều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ của bạn.

Các nhà khoa học từ Đại học Montreal (Canada) đã thực hiện một nghiên cứu trên 40 người trưởng thành khỏe mạnh, yêu thích cà phê, trong độ tuổi từ 20 đến 58. Mỗi người tham gia đã trải qua 2 ngày tại phòng khám giấc ngủ, trong đó họ sử dụng 200mg caffeine (tương đương khoảng 2 tách cà phê) vào buổi chiều một ngày và giả dược vào ngày còn lại.

Kết quả nghiên cứu cho thấy cữ cà phê chiều có thể làm thay đổi cấu trúc hoạt động của não bộ trong khi ngủ, ảnh hưởng đến sự phục hồi sinh lý, tái tạo mô, điều hòa miễn dịch và xử lý trí nhớ. Đặc biệt, trong giai đoạn giấc ngủ không REM, hoạt động điện não tăng cao hơn, tín hiệu não có xu hướng kém ổn định hơn và giảm độ sâu của giấc ngủ.

Giáo sư Philipp Thölke, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết caffeine làm chậm nhưng không loại bỏ hoàn toàn quá trình ngủ. Giấc ngủ trở nên nông hơn và bộ não tiếp tục xử lý thông tin trong thời điểm cần nghỉ ngơi.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người trẻ tuổi (từ 20-27 tuổi) bị ảnh hưởng bởi caffeine trong giấc ngủ REM nhiều hơn so với người trung niên. Điều này có thể do sự khác biệt về mật độ thụ thể adenosine – mục tiêu tác động chính của caffeine trong não.

Tóm lại, nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của thời điểm uống cà phê, đặc biệt với những người gặp vấn đề về giấc ngủ. Uống cà phê vào buổi chiều có thể tái cấu trúc hoạt động não bộ khi ngủ và làm suy giảm chất lượng giấc ngủ không REM – giai đoạn then chốt cho phục hồi và sức khỏe thần kinh.

]]>
Phát hiện cơ chế não phản ứng khi tế bào cảm quang ở võng mạc bị tổn thương https://kinhtetieudung.com/phat-hien-co-che-nao-phan-ung-khi-te-bao-cam-quang-o-vong-mac-bi-ton-thuong/ Wed, 06 Aug 2025 21:51:34 +0000 https://kinhtetieudung.com/phat-hien-co-che-nao-phan-ung-khi-te-bao-cam-quang-o-vong-mac-bi-ton-thuong/

Khi mắt bị tổn thương hoặc mắc các bệnh lý, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là lực lượng phản ứng đầu tiên. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây do các nhà khoa học tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester thực hiện đã chỉ ra rằng võng mạc có một phản ứng khác biệt so với nhiều loại mô khác trong cơ thể.

Trong trường hợp các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch chuyên biệt của não, gọi là microglia, sẽ được kích hoạt để phản ứng. Tuy nhiên, đáng chú ý là các tế bào trung tính, dù có mặt gần đó trong mạch máu, không được huy động để hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Phát hiện này mang lại ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ đang phải đối mặt với tình trạng mất thị lực do mất tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức thiết yếu để xây dựng các liệu pháp mới, đồng thời đòi hỏi sự tinh tế trong việc hiểu các tương tác giữa các tế bào miễn dịch.

Công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi, một loại camera tiên tiến được phát triển bởi Đại học Rochester, đã được sử dụng để quan sát các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Sử dụng công nghệ này, các nhà nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu trên võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang. Đáng chú ý hơn, các tế bào microglia không kêu gọi các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này gợi ý về sự tồn tại của một loại “che chắn” trong chấn thương võng mạc. Cơ chế này có thể bảo vệ võng mạc khỏi sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hạiมาก hơn là có lợi. Từ đó, nghiên cứu này mở ra những hướng đi mới trong việc tìm hiểu cơ chế bảo vệ và phục hồi của võng mạc, đồng thời đề xuất các phương pháp điều trị tiềm năng cho các bệnh lý về mắt liên quan đến tổn thương tế bào cảm quang.

]]>
Trung Quốc chuẩn bị cấy chip vào não 50-100 bệnh nhân khác https://kinhtetieudung.com/trung-quoc-chuan-bi-cay-chip-vao-nao-50-100-benh-nhan-khac/ Tue, 29 Jul 2025 19:00:47 +0000 https://kinhtetieudung.com/trung-quoc-chuan-bi-cay-chip-vao-nao-50-100-benh-nhan-khac/

Công nghệ giao diện não – máy tính (BCI) đang trở thành một trong những lĩnh vực cạnh tranh chính giữa Mỹ và Trung Quốc. Gần đây, một trường hợp đáng chú ý đã được ghi nhận tại Bắc Kinh, khi một phụ nữ 67 tuổi mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) đã được cấy ghép một con chip có kích thước bằng đồng xu, tên gọi là Beinao-1. Thiết bị này cho phép bà nhập văn bản lên tới 60 ký tự mỗi phút bằng suy nghĩ của mình.

Nhà khoa học Luo Minmin tại phòng thí nghiệm của Viện nghiên cứu não bộ Trung Quốc, ở Bắc Kinh, Trung Quốc vào ngày 28/5/2025. Ảnh: CNN
Nhà khoa học Luo Minmin tại phòng thí nghiệm của Viện nghiên cứu não bộ Trung Quốc, ở Bắc Kinh, Trung Quốc vào ngày 28/5/2025. Ảnh: CNN

Buổi trình diễn này là một phần của thử nghiệm lâm sàng liên quan đến 5 bệnh nhân được cấy ghép Beinao-1, một giao diện máy tính não bộ không dây do các nhà khoa học Mỹ dẫn đầu. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp và có tiềm năng cạnh tranh trong lĩnh vực này. Luo Minmin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Não bộ Trung Quốc (CIBR), cho biết nhu cầu về công nghệ BCI là rất lớn và họ đã bị quá tải bởi các yêu cầu từ những bệnh nhân tiềm năng.

Ông Luo Minmin cũng nhấn mạnh rằng công nghệ này cho thấy độ chính xác cao trong việc giải mã tín hiệu từ não của bệnh nhân và chuyển đổi các tín hiệu thành văn bản, giọng nói hoặc chuyển động của máy. Trung Quốc chỉ mới bắt đầu nghiên cứu công nghệ não bộ vào những năm 1990, nhưng đang phát triển rất nhanh chóng. Chính phủ Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn đạo đức đầu tiên cho nghiên cứu trong lĩnh vực này và hỗ trợ các công ty công nghệ não bộ từ nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng đến thương mại hóa.

Mô hình não được trưng bày bên trong phòng thí nghiệm CIBR tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào ngày 28/5/2025. Ảnh: CNN
Mô hình não được trưng bày bên trong phòng thí nghiệm CIBR tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào ngày 28/5/2025. Ảnh: CNN

Giáo sư Maximilian Riesenhuber, khoa học thần kinh tại Đại học Georgetown, nhận định rằng mặc dù bắt đầu muộn hơn Mỹ, Trung Quốc đang có nhiều tiến bộ. Ông nói: ‘Trung Quốc chắc chắn đã cho thấy khả năng không chỉ bắt kịp mà còn có khả năng cạnh tranh, và giờ đây thực sự bắt đầu, thậm chí dẫn đầu trong một số lĩnh vực.’

Một bệnh nhân được thử nghiệm chip não Beinao-1. Ảnh: El Chapuzas
Một bệnh nhân được thử nghiệm chip não Beinao-1. Ảnh: El Chapuzas

Thị trường công nghệ não bộ dự kiến sẽ tăng lên 12,4 tỷ USD vào năm 2034. Tuy nhiên, đối với cả Trung Quốc và Mỹ, công nghệ này không chỉ đơn thuần là tiền bạc. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đặt mục tiêu biến đất nước mình thành một cường quốc khoa học và kinh tế, và công nghệ não bộ là một phần quan trọng của mục tiêu này.

Như vậy, cuộc đua trong lĩnh vực công nghệ giao diện não – máy tính giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng trở nên gay gắt. Với sự hỗ trợ từ chính phủ và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, Trung Quốc đang trở thành một đối thủ đáng gờm trong lĩnh vực này. Tương lai của công nghệ não bộ và ứng dụng của nó trong nhiều lĩnh vực khác nhau sẽ tiếp tục được theo dõi và nghiên cứu.

]]>