Một bức ảnh và câu chuyện về nhạc công violin tên Henek đã lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội Facebook vào ngày 4 tháng 7. Câu chuyện nói về việc Henek bị ép buộc tham gia dàn nhạc tại một trại tập trung, với vai trò chơi đàn trong khi các bạn tù bị dẫn đến phòng hơi ngạt. Trong ảnh, Henek được cho là đang khóc khi chơi bản ‘Serenade của Schubert’, trong khi cây đàn run rẩy trong tay. Một cô gái trong ảnh quay lại và thì thầm ‘Âm nhạc của anh là điều cuối cùng tôi lắng nghe. Cảm ơn’. Bức ảnh cho thấy một người đàn ông gầy gò đang chơi violin, phía sau là những người gầy gò khác.

Thông tin trong bài đăng còn cho biết Henek đã sống sót qua chiến tranh nhưng sau đó không bao giờ chạm đến chiếc violin nữa. Tuy nhiên, sau quá trình kiểm chứng và xác minh của AFP vào ngày 1 tháng 8, kết quả cho thấy hình ảnh đang lan truyền là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI) và câu chuyện về Henek hoàn toàn bịa đặt.

Mặc dù các nhạc công có mặt trong cuộc sống bên trong các trại tập trung của Đức quốc xã, nhưng bức ảnh lan truyền hiện tại không mô tả một sự kiện thực tế. Có nhiều điểm không nhất quán về thị giác trong ảnh, cho thấy đây là sản phẩm được tạo ra bằng AI. Những chi tiết như ngón tay của ‘Henek’ có kích thước không đồng đều và trông vuông vắn, một người đàn ông phía sau chỉ có ba ngón tay, và dây thứ tư của đàn violin biến mất trong bức ảnh. Ngoài ra, tóc của ‘Henek’ dài trong khi những người khác đều cạo đầu, và quần áo của họ không phù hợp với quy định trong các trại tập trung của Đức quốc xã. Đặc biệt, tù nhân trong trại Auschwitz năm 1943 đều phải xăm số hiệu trên cánh tay.

Các chuyên gia của AFP đã sử dụng công cụ phát hiện AI và cho kết quả lên đến 99,9% rằng hình ảnh do AI tạo ra. Ngoài ra, việc tìm kiếm trên mạng cũng chỉ ra rằng ‘Henek’ là một trong nhiều nhân vật tưởng tượng trong các câu chuyện bịa đặt về các nhạc công violin.

Hiện tượng này là hệ quả của xu hướng tạo nội dung bằng AI để kiếm tiền, thường nhắm vào sự cảm thông của người phương Tây đối với thảm họa Holocaust, một sự kiện lịch sử đau thương khiến 6 triệu người Do Thái thiệt mạng. Bảo tàng nhà nước Auschwitz-Birkenau tại Ba Lan đã lên tiếng cảnh báo về việc lan truyền hình ảnh giả do AI tạo ra, có thể bóp méo lịch sử và xúc phạm ký ức của nạn nhân Holocaust. Bảo tàng đã gửi yêu cầu lên Meta, chủ sở hữu Facebook, nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.

Chỉ chưa đầy 24 giờ sau khi vụ lật tàu nghiêm trọng xảy ra tại tỉnh Quảng Ninh vào chiều ngày 19/7, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội đã quyết định hỗ trợ khẩn cấp cho các gia đình có người thân thiệt mạng và bị thương trong vụ việc. Số tiền hỗ trợ bước đầu là 88 triệu đồng, được trích từ Quỹ Cứu trợ Thành phố.

Thông tin cập nhật từ các xã, phường trên địa bàn Thành phố cho biết đã có 17 công dân xác nhận tử vong và 1 người bị thương trong vụ tai nạn nghiêm trọng này. Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố đã nhanh chóng phối hợp với các địa phương để triển khai việc hỗ trợ, thăm hỏi. Mức hỗ trợ là 5 triệu đồng cho mỗi trường hợp tử vong và 3 triệu đồng cho người bị thương.

Đối với các cháu nhỏ mồ côi cha mẹ, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố cũng đang xây dựng kế hoạch chăm lo, hỗ trợ cho các cháu. Vụ lật tàu tại Quảng Ninh là một trong những tai nạn nghiêm trọng trong năm 2025, để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần. Trong khoảnh khắc tang tóc và bất ngờ ấy, tình người, tình đồng bào lại một lần nữa được thể hiện qua những hành động nhanh chóng và đầy nghĩa tình từ chính quyền và các tổ chức đoàn thể.

Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp cùng các địa phương theo dõi sát tình hình, hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng và báo cáo kết quả về Ban Thường trực trước ngày 30/7/2025. Đồng thời, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội cũng kêu gọi các tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố hỗ trợ, giúp đỡ các gia đình bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn.

Được biết, vụ lật tàu tại Quảng Ninh đã gây ra sự mất mát lớn về người và tài sản. Vì vậy, việc Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội nhanh chóng triển khai các hoạt động hỗ trợ, thăm hỏi là rất cần thiết và có ý nghĩa trong thời điểm này. Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các hoạt động hỗ trợ, thăm hỏi và sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về tình hình vụ việc.