Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng vừa đưa ra đề xuất về việc xóa bỏ quy định ‘trần lương’ trong các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu. Mục đích chính của đề xuất này là nhằm thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài quay về đóng góp cho đất nước. Điều này được bà nêu lên tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI diễn ra sáng ngày 19/7 tại Hà Nội.

Theo bà Hằng, để đạt được sự đột phá trong lĩnh vực khoa học, giáo dục và chuyển đổi số, Việt Nam cần có cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ mới, linh hoạt và cạnh tranh. Những cơ chế này cần tránh bị gò bó theo ngạch, bậc, hệ số như trước đây. Các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu, cần tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, cạnh tranh công bằng dựa trên năng lực và đóng góp của từng cá nhân.

Bà Hằng cũng kiến nghị rằng cần khuyến khích và không phân biệt đối xử giữa khu vực công và tư, vì cả hai đều đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước. Nhiều trí thức Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho đất nước nhưng gặp khó khăn do thiếu cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm hiện đại. Do đó, việc tạo điều kiện thuận lợi cho họ là rất cần thiết.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý, trong đó tập trung vào các quy định liên quan đến quốc tịch. Luật Quốc tịch Việt Nam sửa đổi đã mang lại những thay đổi tích cực, cho phép người Việt Nam ở nước ngoài giữ hoặc phục hồi quốc tịch Việt Nam mà không vi phạm pháp luật của nước sở tại. Hiện nay, quy trình đăng ký quốc tịch đã được đơn giản hóa, chỉ cần nộp hồ sơ tại đại sứ quán, sau đó chuyển trực tiếp đến Bộ Tư pháp với thời hạn xử lý rõ ràng.

Đặc biệt, các thế hệ thứ hai, thứ ba sinh ra ở nước ngoài cũng được quyền lựa chọn quốc tịch Việt Nam. Với quốc tịch Việt Nam, trí thức Việt kiều sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân trong nước, bao gồm quyền sở hữu nhà đất và kinh doanh bất động sản. Điều này giúp xóa bỏ những rào cản trước đây như phải nhờ người khác đứng tên.

Về vấn đề đãi ngộ, ông Nguyễn Khắc Lịch, cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, khẳng định trong Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có chính sách thu hút nhân tài. Mức lương trong các chính sách này sẽ cạnh tranh sòng phẳng với các nước trên thế giới. Mục đích chính là thu hút nhân tài công nghệ số làm việc ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi để họ cống hiến và phát triển trong môi trường làm việc tại Việt Nam.