Hiện nay, việc lựa chọn ngành nghề của nhiều bạn trẻ bị chi phối bởi những định kiến về giới, danh tiếng, thu nhập… Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn lãng phí nguồn lực xã hội. Theo bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý 2-2025 đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng nghề dễ giàu mới đáng học nên đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, dẫn đến cầu vượt quá cung. Văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh, học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học, cũng như quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh khẳng định năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ chọn ngành trái sở thích chỉ vì muốn vào trường ‘top’. Lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng, hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Hiện thực phũ phàng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng rồi vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai: tăng thất nghiệp, lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm. Chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Chúng ta phải hiểu rõ chính mình, bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’ thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Gia đình, nhà trường, xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, không nên vô tình dựng thêm những rào chắn vô hình.

Ở Việt Nam, tình trạng mỡ máu cao đang ngày càng trở nên phổ biến ở người trẻ, một bệnh lý vốn thường gặp ở người lớn tuổi. Các chuyên gia y tế đang tỏ ra lo ngại về xu hướng trẻ hóa của bệnh này, đặc biệt là trong nhóm bệnh nhân từ 20-30 tuổi. Cholesterol là một thành phần quan trọng của lipid máu, đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động của tế bào thần kinh và sản xuất hormone, giúp cơ thể hoạt động bình thường và khỏe mạnh.

Có hai loại cholesterol chính: LDL (cholesterol xấu) và HDL (cholesterol tốt). Khi cholesterol xấu hoặc chất béo trung tính (triglycerides) tăng cao, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mỡ máu cao. Gần đây, một số trường hợp người trẻ bị mỡ máu cao đã được ghi nhận tại các bệnh viện. Một trường hợp đáng chú ý là một nam nhân viên ngân hàng 25 tuổi, thường xuyên tập gym và không thừa cân, đã bất ngờ phát hiện mình bị mỡ máu cao và gan nhiễm mỡ sau khi đi kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Các bác sĩ nhận định rằng lối sống thiếu khoa học của anh là nguyên nhân khiến mỡ máu tăng cao. Anh thường xuyên uống trà sữa ít đường mỗi ngày để tỉnh táo, ăn mì gói và cơm hộp, ngủ sau 2 giờ sáng gần như mỗi đêm. Không chỉ trường hợp trên, một chàng trai 22 tuổi khác cũng đến khám vì đau sưng khớp cổ chân trái và được phát hiện mắc nhiều bệnh lý chuyển hóa, bao gồm béo phì, gout, rối loạn chuyển hóa lipid máu và gan nhiễm mỡ độ 2.

Thói quen ăn nhiều thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản và uống rượu bia của anh đã gây ra các bệnh về mỡ máu và béo phì. Theo kết quả Điều tra quốc gia các yếu tố nguy cơ của bệnh không lây nhiễm gần đây, tỷ lệ người trưởng thành ở Việt Nam (từ 18 đến 69 tuổi) có cholesterol máu cao đã tăng từ 30,2% lên đến 44,1%. Các chuyên gia khuyến cáo những người từ 20 tuổi trở lên nên kiểm tra cholesterol 5 năm một lần, ngay cả khi họ cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh.

Tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng vô cùng quan trọng để kiểm soát mức cholesterol. Bỏ hút thuốc và hạn chế uống rượu có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tim mạch, giúp bạn tránh xa những rủi ro tiềm ẩn mà mỡ máu cao mang lại. Từ đó, mỗi người có thể chủ động xây dựng lối sống lành mạnh để ngăn ngừa và kiểm soát mỡ máu cao, đảm bảo sức khỏe lâu dài.