Các chính sách mới đang làm dấy lên mối lo ngại trong cộng đồng khoa học Mỹ, khiến hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao cân nhắc rời bỏ quê hương. Nguy cơ chảy máu chất xám đang trở thành một thực tế đáng lo ngại. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số những người đang cân nhắc rời Mỹ, ông đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác.

Ông Sandberg cho biết rằng toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay. Sự bất an này không chỉ dừng lại ở các nhà khoa học mà còn lan tỏa đến các lĩnh vực khác. Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature đã chỉ ra rằng hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới.

Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu. Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp.

Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford. Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu.

Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa. Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.

James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.

Tình hình này đang đặt ra một thách thức lớn cho cộng đồng khoa học Mỹ. Việc mất đi các nhà khoa học và lao động trình độ cao có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng cạnh tranh và đổi mới của quốc gia. Do đó, cần có các biện pháp để giữ chân và thu hút nhân tài, cũng như tạo ra một môi trường làm việc ổn định và tự do cho các nhà khoa học.

Tạp chí Nature đã đưa tin về tình hình này và cung cấp thông tin chi tiết về khảo sát của họ. Đại học Aix-Marseille cũng đã thông báo về chương trình ‘tị nạn khoa học’ của họ.