Ngành ngân hàng đang trải qua một quá trình chuyển đổi sâu rộng trong thời đại của cuộc cách mạng công nghệ 4.0. Điều này đã được đề cập đến trong bài phát biểu khai mạc tại Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng diễn ra vào sáng ngày 16.7 tại Hà Nội. Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng đã có những chia sẻ về những thay đổi quan trọng đang diễn ra trong ngành.

Trước đây, các kênh bán hàng của ngân hàng chủ yếu dựa vào giao dịch trực tiếp với khách hàng. Tuy nhiên, hiện nay, đã có hơn 90% giao dịch của khách hàng chuyển sang kênh số. Sự chuyển đổi này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải thay đổi để thích nghi với xu hướng mới. Việc tự động hóa các dịch vụ ngân hàng cũng đã làm giảm thiểu giao dịch viên đọc chứng từ ngân hàng. Do đó, ngành ngân hàng cần tái cấu trúc quy trình, xây dựng quy trình nghiệp vụ thông minh với sự tham gia của đội ngũ am hiểu về nghiệp vụ và công nghệ thông tin.

Phó Thống đốc NHNN cũng cho biết, trước đây, cán bộ ngân hàng thường rất hiểu về kế toán, định tài khoản, nợ tài khoản… Tuy nhiên, hiện nay, nhiều nhân viên không còn cần biết hạch toán vào đâu vì máy tự động hạch toán hết. Sự thay đổi này dẫn đến sự xuất hiện của một đội ngũ ngân hàng mới, kết hợp giữa công nghệ và nghiệp vụ. Số lượng và giá trị giao dịch cũng tăng lên nhanh chóng, từ 1 triệu giao dịch trước kia lên 50-100 triệu giao dịch mỗi ngày. Điều này đòi hỏi ngành ngân hàng phải có hệ thống kiểm soát và phát hiện lỗi giao dịch mới, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ mới.

Hiện nay, số lượng tài khoản tiền gửi đã tăng lên khoảng 200 triệu, với 87% người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành ngân hàng đòi hỏi nhân lực phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu mới. Nhiều ngân hàng đang coi rủi ro về công nghệ thông tin tương tự như rủi ro về tín dụng và đang hình thành nên một hệ thống quản lý rủi ro mới. Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải có kiến thức và kỹ năng mới để ứng xử với rủi ro trên không gian mạng.

Ngành ngân hàng đang rất khát nhân lực về an ninh công nghệ thông tin. Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng là cơ hội để các chuyên gia, diễn giả và các đơn vị tham mưu trao đổi, đóng góp ý kiến để tìm ra những giải pháp phát triển nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong thời kỳ mới. Bên ngoài ngành ngân hàng, hệ sinh thái số đang phát triển mạnh mẽ với sự kết nối và tích hợp giữa ngành ngân hàng với các ngành khác. Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải có kiến thức và kỹ năng mới để thích nghi với xu hướng này.

Trong tương lai, những thay đổi tiếp theo có thể thấy là sự ra đời của tài sản ảo, hợp đồng thông minh, chữ ký điện tử… Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu mới.

Gia Lai đang đẩy mạnh phát triển lĩnh vực công nghệ cao thông qua Đề án phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), an toàn và an ninh mạng giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của đề án là đào tạo ít nhất 7.500 kỹ sư, cử nhân và chuyên gia trình độ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Đây là một trong những chiến lược trọng điểm của tỉnh để đón đầu xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghiệp công nghệ cao trên cả nước.

Trường Đại học Quy Nhơn đóng vai trò chủ lực trong việc thực hiện đề án, với hệ thống phòng thí nghiệm công nghệ bán dẫn dùng chung được đầu tư 120 tỷ đồng để phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu. Tại buổi họp báo, đại diện lãnh đạo nhà trường đã giới thiệu về chính sách ưu đãi và cơ hội việc làm dành cho sinh viên theo học các lĩnh vực này.

Sinh viên được vay vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để đóng học phí và được tỉnh hỗ trợ 100% lãi suất trong suốt thời gian học. Trường hợp cam kết làm việc tại tỉnh tối thiểu 3 năm sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được tỉnh chi trả toàn bộ học phí. Bên cạnh đó, còn có các chính sách học bổng của nhà trường, học bổng tài trợ từ doanh nghiệp đối tác, học bổng Vallet; hỗ trợ ký túc xá, thực tập tại các công ty công nghệ hàng đầu, được ưu tiên tuyển dụng theo chính sách của tỉnh…

Không chỉ những trung tâm lớn như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng mới thiết lập những chính sách ưu đãi đột phá để phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển ngành công nghệ cao, Bắc Ninh cũng là một ví dụ đáng chú ý, với loạt chính sách đi đầu để phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp bán dẫn kể từ năm 2024. Theo đó, cho đến năm 2030, Bắc Ninh sẽ hỗ trợ học phí cho học sinh, người lao động đã tốt nghiệp THPT tham gia học trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp theo chương trình đào tạo chất lượng cao và nghề liên quan đến công nghiệp bán dẫn tại cơ sở đào tạo trên địa bàn từ 1.640.000 đồng/tháng/người – 2.940.000/tháng/người tùy theo bậc học và năm học khác nhau.

Đặc biệt, nếu các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ ở ngoài tỉnh được tuyển dụng, tiếp nhận giảng dạy chương trình cam kết làm việc lâu dài ít nhất 10 năm sẽ được hỗ trợ kinh phí nhà ở 1 tỷ đồng. Trong khi đó, Thạc sĩ nam ngành công nghiệp bán dẫn được hỗ trợ 80 triệu đồng, thạc sĩ nữ được hỗ trợ 100 triệu đồng.

Tháng 4 năm nay, Bộ Tài chính đã công bố dự thảo tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM), trong đó đề xuất sinh viên ngành STEM được vay vốn dưới 500 triệu không cần đảm bảo. Cụ thể, mức vốn cho vay tối đa đối với 1 người học bao gồm tiền sinh hoạt phí tối đa là 5 triệu đồng/tháng, toàn bộ tiền học phí phải đóng của người học. Khách hàng vay vốn dưới 500 triệu đồng không phải thực hiện bảo đảm tiền vay.

Như vậy, ví dụ mức học phí phải đóng của người học là 50 triệu đồng/năm và thời gian học 4 năm thì tổng mức vay vốn tối đa lên tới 440 triệu đồng và không phải thực hiện bảo đảm tiền vay. Chính sách cũng quy định rõ thời hạn giải ngân và trả nợ linh hoạt. Thời hạn giải ngân bắt đầu từ ngày sinh viên nhận khoản vay đầu tiên cho đến ngày kết thúc khóa học. Thời hạn trả nợ sau đó tính bằng đúng thời gian giải ngân kèm theo thời hạn ân hạn tối đa 12 tháng sau khi hoàn thành khóa học. Dự kiến, ngay sau khi Thủ tướng ký ban hành, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ công bố thủ tục và quy trình cho vay, triển khai trên toàn quốc.

Gói tín dụng ưu đãi dành cho STEM được kỳ vọng sẽ mang đến cú huých mạnh mẽ cho chiến lược đào tạo nhân lực công nghệ của Việt Nam.

Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa có cuộc gặp gỡ với Đoàn công tác của Google, do ông Doron Avni – Phó chủ tịch phụ trách các thị trường mới nổi – dẫn đầu. Tại buổi làm việc, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề nghị Google hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng các phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ lượng tử. Đồng thời, Bộ cũng mong muốn Google tham vấn về chiến lược phát triển trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

Việt Nam hiện đang triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị với mục tiêu đưa đất nước trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Động lực chính để đạt được mục tiêu này là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam đặt ra mục tiêu trong giai đoạn 2026-2035 sẽ đạt tốc độ tăng trưởng tối thiểu 10% mỗi năm. Trong đó, đóng góp của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ chiếm 5%.

Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị Google hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong việc chuyển đổi số và chuyển đổi AI nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Bộ cũng mong muốn Google hợp tác với Việt Nam để giải quyết bài toán ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn, dựa trên dữ liệu Google Maps.

Phó Chủ tịch Google, ông Doron Avni, cho biết doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm phát triển AI và hỗ trợ xây dựng chính sách. Google đề xuất có thể giúp Việt Nam trong việc đào tạo nhân lực, trao đổi chuyên gia, đưa các nhà khoa học sang Mỹ tham quan các phòng thí nghiệm điện toán đám mây.

Hai bên đã thống nhất thành lập nhóm công tác chung để triển khai hợp tác, bắt đầu từ những dự án cụ thể, có lộ trình rõ ràng và hiệu quả. Việc hợp tác này nhằm mục đích hỗ trợ Việt Nam trong việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như giúp Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Sự hợp tác giữa Việt Nam và Google này được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên. Việt Nam sẽ được hỗ trợ trong việc phát triển khoa học công nghệ, trong khi Google sẽ có cơ hội mở rộng thị trường và chia sẻ kinh nghiệm của mình.

Ngày 28/7, tại thành phố Đà Nẵng, lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab đã diễn ra tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Dự án này được đầu tư với tổng vốn lên đến 1.800 tỷ đồng, nhằm phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn và đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghiệp cũng như đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Dự án Fab-Lab được chia thành hai khu vực chính, bao gồm khu phòng Lab dành cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Khu phòng Fab sẽ thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, được trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.

Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab dự kiến sẽ có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động và quyết tâm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Bộ trưởng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ ‘Make in Viet Nam’. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả. Ông cũng kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ cùng với các bộ, ngành liên quan hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy công nghệ bán dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước phát triển ngành công nghiệp này.