Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Dự kiến, nghị quyết này sẽ được trình Hội đồng nhân dân thành phố xem xét thông qua tại kỳ họp tháng 9/2025.

Một số chính sách nổi bật trong dự thảo bao gồm hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người dân có xe máy chạy xăng hoặc diesel khi chuyển đổi sang phương tiện xanh có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên. Mức hỗ trợ sẽ là 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân, 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo, và 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo. Mỗi cá nhân sẽ được hỗ trợ tối đa 1 xe đến hết năm 2030.

Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất từ 3–5%/năm và hạn mức 100% giá trị hợp đồng, thời gian vay tối đa 5 năm cho các đơn vị dịch vụ công ích, đơn vị vận tải hành khách và vận tải hàng hóa, cũng như doanh nghiệp đầu tư cơ sở thu hồi, tái chế xe cũ. Thông tin chi tiết về các khoản vay có thể được tìm hiểu tại trang web của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội.

Ngoài ra, dự thảo còn đề xuất miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh từ ngày nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Điều này nhằm khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Dự thảo nghị quyết cũng đề xuất lộ trình thí điểm và mở rộng vùng cấm phương tiện cá nhân chạy xăng/diesel. Theo đó, thành phố sẽ thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026, sau đó cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028. Đồng thời, hạn chế ô-tô cá nhân dùng xăng/diesel trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028 và mở rộng ra Vành đai 3 từ ngày 1/1/2030.

Từ năm 2035-2050, thành phố sẽ hạn chế xe cơ giới không phải phương tiện xanh theo từng cấp độ. Hà Nội cũng sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ xe áp dụng theo lộ trình nêu trên đối với xe phát thải gây ô nhiễm. Thêm vào đó, Chính phủ cũng đã có các chính sách hỗ trợ cho việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh.

Nhằm bảo đảm thực hiện mục tiêu trên, Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026 và tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc. Các dự án đầu tư hạ tầng trạm sạc công cộng sẽ được ngân sách hỗ trợ 70% lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu.

Hà Nội cũng sẽ ưu tiên đầu tư trụ sạc trên vỉa hè, khuyến khích lắp trạm nạp hydrogen, nhiên liệu sạch. Thành phố khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia phát triển hạ tầng giao thông năng lượng sạch qua hình thức PPP (đối tác công-tư) và sẽ được ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí quy hoạch đến hết năm 2033. Thêm vào đó, các chính sách hỗ trợ khác cũng đã được ban hành để khuyến khích việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh.

Chính quyền Hà Nội đang nghiên cứu và lên kế hoạch thực hiện chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về việc cấm xe máy sử dụng nhiên liệu xăng vào đường vành đai 1 từ ngày 1-7-2026. Theo đó, lộ trình cụ thể bao gồm việc hạn chế các loại xe mô tô, xe gắn máy và giảm thiểu sự lưu thông của xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực đường vành đai 1 và vành đai 2 từ ngày 1-1-2028. Đến năm 2030, Hà Nội dự kiến sẽ mở rộng phạm vi thực hiện trong đường vành đai 3. Đây được coi là một bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm.

Tuy nhiên, để đảm bảo thực hiện hiệu quả chủ trương này, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Trước hết, cần tiếp tục đầu tư mở rộng các tuyến đường, phố và phát triển hệ thống giao thông công cộng đảm bảo tính đúng giờ, đúng tuyến và sự thuận tiện cho người dân. Việc đẩy mạnh sử dụng xe buýt điện và hệ thống xe trung chuyển từ vùng ven vào trung tâm là cần thiết và nên được ưu tiên.

Bên cạnh đó, chính quyền cần bố trí ngân sách địa phương và huy động các nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Các chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động cũng cần được xem xét và triển khai. Ngoài ra, cần có các chính sách khuyến khích người dân đổi xe máy cũ lấy xe điện mới và hỗ trợ cả nhà sản xuất và người tiêu dùng trong việc chuyển đổi phương tiện.

Một yếu tố quan trọng khác là cần phải phủ rộng hệ thống trạm sạc điện để tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng xe điện. Việc xây dựng một lộ trình phù hợp và khả thi là chìa khóa để thực hiện thành công chủ trương này. Quá trình ‘xanh hóa’ giao thông là hướng đi đúng đắn nhưng cần đảm bảo cuộc sống của người dân không bị xáo trộn.

Việc Hà Nội tiên phong phát triển giao thông xanh không chỉ mang lại lợi ích cho thành phố mà còn giúp thúc đẩy, cổ vũ các tỉnh thành khác chuyển đổi sang sử dụng phương tiện năng lượng sạch. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ tương lai.