Đồng stablecoin định giá bằng USD đã trở thành một thế lực tài chính mới trên toàn cầu sau khi Mỹ ký vào Đạo luật GENIUS, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng toàn cầu của loại tiền tệ kỹ thuật số này. Đạo luật này được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 18/7/2025, sau khi được Quốc hội Mỹ thông qua, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử tiền tệ hiện đại.

Đạo luật GENIUS không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển và công nhận stablecoin định giá bằng USD mà còn là một sự chuyển biến trong cách tiếp cận của các quốc gia đối với công nghệ blockchain và tài chính kỹ thuật số. Trong khi các cuộc thảo luận trong cộng đồng quốc tế về stablecoin tập trung vào cơ hội và lợi ích mà chúng mang lại, vẫn có một sự thiếu nhận thức về những thách thức và rủi ro tiềm ẩn mà chúng đặt ra.

Đặc biệt, các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đang đối mặt với một tình thế bị động khi phải đối mặt với sự thâm nhập của công nghệ blockchain và sự thống trị gần như tuyệt đối của stablecoin định giá bằng USD. Việc thanh toán bằng stablecoin định giá bằng USD đã trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia, từ Brazil và Argentina đến Nigeria, nơi mà một phần ba hoạt động kinh tế được thực hiện bằng USDT.

Trước tình hình này, các quốc gia không thể ngồi yên và xem sự xâm chiếm của nền kinh tế kỹ thuật số này lan rộng. Họ phải tìm cách đối phó với thách thức này, liệu bằng cách đóng cửa và tạo ra một hệ thống thay thế, hay chỉ cần canh gác và cấm stablecoin. Tuy nhiên, nhiều quốc gia đã thực hiện các hành động như vậy trong những năm gần đây, nhưng đã được chứng minh là không hiệu quả và đặt ra vấn đề tiềm ẩn nghiêm trọng hơn: tụt hậu trong cuộc cạnh tranh dài hạn về tài chính, internet, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ khác.

Phát hành stablecoin là dễ dàng, nhưng vấn đề nằm ở cách phân phối nó, tràn ra ngoài hệ sinh thái của mình, và thuyết phục hàng chục triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu người dùng từ bỏ stablecoin định giá bằng USD của họ để chuyển sang stablecoin của quốc gia đó. Làm thế nào một người có thể thu hút hàng nghìn nhà đổi mới để phát triển ví, giám sát, thanh toán, trao đổi, cho vay và các ứng dụng khác xung quanh stablecoin của quốc gia đó?

Trước khi thảo luận về các biện pháp đối phó, có lẽ chúng ta nên đặt ra một câu hỏi: Làm thế nào mà mọi thứ lại đến hồi này? Blockchain không phải là công nghệ mới xuất hiện đột ngột, và stablecoin định giá bằng USD không đạt được 260 tỷ đô la và 99% thị phần qua một đêm. Cuộc cách mạng stablecoin không phải là một cuộc tấn công bất ngờ, cũng không phải là một hoạt động bí mật; nó là một cuộc tiến quân với quy mô lớn đã được thông báo trước.

Trong thập kỷ qua, vô số chuyên gia trong lĩnh vực blockchain đã nhiều lần cảnh báo rằng công nghệ blockchain và tài chính kỹ thuật số có lợi thế giảm kích thước so với hệ thống tài chính truyền thống, và chúng là công nghệ chiến lược cần được lập kế hoạch, bố trí và nắm bắt cơ hội sớm. Nếu không được giải quyết một cách chủ động, tương lai sẽ rất bị động.

Ngược lại, tại sao lại có sự nhạy cảm và khẩn cấp cao như vậy để bắt kịp tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo, điều này cũng đặt ra rủi ro và thách thức đáng kể? Tại sao dư luận chính thống lại có thể thể hiện sự nhiệt tình và lạc quan như vậy? Nếu chúng ta có thể áp dụng một nửa sự tích cực đối với blockchain và stablecoin như chúng ta đối với trí tuệ nhân tạo, thì ngày nay chúng ta sẽ không thấy tình hình mà đồng USD thống trị không gian stablecoin, trong khi các đồng tiền khác là không đáng kể.

Rõ ràng, mọi người đã biết về lợi thế công nghệ của blockchain và stablecoin từ lâu, và thậm chí đồng ý rằng đây là một xu hướng không thể ngăn chặn. Tuy nhiên, do lo ngại về rủi ro và tác động của chúng đối với quyền lực và cơ cấu thể chế hiện tại, một sự tê liệt và chậm chạp đã được thông qua sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.

So sánh điều này với trí tuệ nhân tạo còn rõ ràng hơn. Nói một cách nghiêm túc, tiềm năng phá vỡ của trí tuệ nhân tạo ít nhất là tương đương với blockchain và stablecoin, với rủi ro sâu sắc và tiềm ẩn hơn, và hậu quả khó lường hơn. Nếu kiểm soát sự phát triển của blockchain là để kiểm soát rủi ro và duy trì ổn định, thì điều tương tự cũng nên áp dụng cho trí tuệ nhân tạo.

Bây giờ, ông Trump đã bắn phát súng đó một cách vô lễ, và ông biết rằng trong thời gian mọi người quan sát, thoái thác trách nhiệm và giả vờ ngủ, stablecoin định giá bằng USD đã lặng lẽ hoàn thành việc triển khai thống trị trong không gian trên chuỗi toàn cầu, bao gồm người dùng, kịch bản, thanh khoản và mạng lưới nhà phát triển.

Có thể nói rằng bàn cờ đã được thiết lập, chỉ chờ các quân cờ được đặt vào. Ông Trump đã làm là cưỡi sóng và chơi lá bài đã được sắp xếp sẵn, đẩy một “mạng lưới đô la siêu quốc gia” lên sân khấu lịch sử với một đạo luật, ném ra một thách thức trần trụi cho mọi nền kinh tế không sử dụng đồng USD.

Bên ngoài, nó thông báo rằng quá trình tái cấu trúc cảnh quan tiền tệ toàn cầu đã bước vào giai đoạn thực chất; bên trong, nó xác định lại mối quan hệ hợp tác giữa cơ chế quốc gia Mỹ và công nghệ, tài chính và thị trường vốn. Đối với thế giới, từ bây giờ, đây sẽ không còn là một chủ đề có thể trì hoãn, làm mờ hoặc “thử nghiệm khi quan sát”; nó sẽ trở thành một thách thức thực tế cấp bách đang đặt lên bàn làm việc của các ngân hàng trung ương, bộ tài chính và cơ quan quản lý của hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Cách đối phó với thách thức này có lẽ là một câu hỏi sẽ mất nhiều năm để trả lời. Nhưng trước khi chúng ta bắt đầu giải quyết vấn đề, chúng ta phải có đủ can đảm để đối mặt với thực tế và dám thừa nhận: chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội, chúng ta đã đánh giá sai tình hình, và chúng ta đã che mắt mình bằng một sự ám ảnh và may mắn cho sự ổn định ngắn hạn, quay lưng với logic công nghệ chắc chắn.

Tại điểm khởi đầu của việc tái cấu trúc một trật tự tài chính toàn cầu mới, có lẽ chúng ta nên tạm gác sự kiêu ngạo và thiên vị và nói xin lỗi với blockchain. Không phải để phát thải cảm xúc, mà để thiết lập lại một điểm xuất phát để hiểu.

Chúng ta cần phải nhận ra mối quan hệ sản xuất mang tính cách mạng mà công nghệ này đại diện, để tái thiết lập các thí điểm thể chế được thúc đẩy bởi thế hệ nhà phát triển này, và để lập kế hoạch lại vị trí của chúng ta trong mạng lưới giá trị kỹ thuật số toàn cầu. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có cơ hội đảm bảo vị trí của mình trong cuộc cạnh tranh kinh tế kỹ thuật số này liên quan đến tương lai của cảnh quan toàn cầu.