Hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir của Nga đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực phòng thủ không gian, nhờ khả năng đối phó đa dạng với các loại mục tiêu, từ tên lửa, đạn pháo đến máy bay không người lái (UAV). Mới đây, Tập đoàn quốc phòng Rostec của Nga đã phát triển và bắt đầu cung cấp một loại tên lửa mini mới, mang tên mã TKB-1055, được thiết kế đặc biệt cho hệ thống Pantsir-SMD-E. Điều này nhằm nâng cao hiệu quả chống lại các mối đe dọa từ UAV.

Tên lửa TKB-1055 được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Quốc phòng Thế giới 2024 ở Riyadh, Ả Rập Xê Út, và sau đó xuất hiện tại triển lãm Fleet-2024 ở Kronstadt, Nga. Đây là một loại đạn dẫn đường phòng không tầm ngắn, được tối ưu hóa để tiêu diệt các mục tiêu nhỏ như UAV, với tầm bắn tối đa khoảng 7km. So với tên lửa 57E6-E tiêu chuẩn trên các biến thể Pantsir trước đây, tầm bắn của TKB-1055 thấp hơn, nhưng nó được thiết kế để đối phó với các mục tiêu nhỏ và nhanh hơn.

Điểm nổi bật của TKB-1055 là kích thước nhỏ gọn, cho phép hệ thống Pantsir-SMD-E mang theo số lượng đạn lớn hơn đáng kể, lên đến 48 tên lửa trong một module chiến đấu. So với 12 tên lửa 57E6-E trên các phiên bản cũ, sự gia tăng này mang lại lợi thế vượt trội về ‘sức chứa đạn’ (magazine depth), giúp hệ thống đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công đồng loạt từ nhiều UAV, một kịch bản ngày càng phổ biến trong chiến tranh hiện đại.

Cùng với tên lửa TKB-1055, Rostec đã giới thiệu biến thể mới của hệ thống Pantsir, được gọi là Pantsir-SMD-E, tại diễn đàn quân sự Army-2024 ở Moscow. Biến thể này được thiết kế đặc biệt để bảo vệ các mục tiêu cố định trước các cuộc tấn công bằng UAV, bao gồm cả các đợt tấn công số lượng lớn. Pantsir-SMD-E được thiết kế như một module chiến đấu độc lập, có thể tích hợp trên nhiều loại khung gầm hoặc lắp đặt cố định.

Hệ thống vẫn giữ cấu trúc xoay với hai radar tích hợp: một để phát hiện và theo dõi mục tiêu, một để điều khiển hỏa lực cho các tên lửa dẫn đường bằng lệnh. Các radar mới được nâng cấp từ kinh nghiệm thực chiến tại Syria, giúp cải thiện khả năng theo dõi và tấn công đồng thời nhiều mục tiêu.

Hệ thống Pantsir đã chứng minh hiệu quả trong các cuộc xung đột thực tế, đặc biệt tại Trung Đông, nơi Nga, Syria và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sử dụng nó để bắn hạ rocket, đạn pháo và UAV. Pantsir-SMD-E, với chữ E biểu thị phiên bản xuất khẩu, được Rostec và KBP nhắm đến cả quân đội Nga và thị trường quốc tế.

Sự phát triển của TKB-1055 và Pantsir-SMD-E phản ánh xu hướng hiện đại trong tác chiến phòng không: tập trung vào các giải pháp kinh tế và hiệu quả để đối phó với UAV giá rẻ, vốn có thể được triển khai số lượng lớn để áp đảo hệ thống phòng thủ.

Trước sự phát triển không ngừng của máy bay không người lái (UAV) cảm tử Shahed do Nga sản xuất, Ukraine đã quyết định chuyển hướng chiến lược sang sử dụng hàng chục nghìn UAV đánh chặn. Mục tiêu chính là cải thiện khả năng phòng không của quốc gia này trước mối đe dọa ngày càng tăng từ phía Nga. Ông Arsen Zhumadilov, người đứng đầu Cơ quan mua sắm thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine, cho biết rằng Ukraine đã ký kết hợp đồng sản xuất với số lượng lớn các UAV đánh chặn và sẽ tiếp tục đặt mua thêm tùy theo khả năng ngân sách của nước này. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ các nước đồng minh cũng được xem xét để đẩy mạnh sản lượng.

Viện trợ quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường phòng không cho Ukraine. Mỹ đã quyết định viện trợ thêm các hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine, giúp nước này đối phó hiệu quả hơn với tên lửa đạn đạo và hành trình của Nga. Tuy nhiên, vào tháng 6 vừa qua, Nga đã phóng hơn 5.000 UAV loại Shahed, trong đó có một đêm ghi nhận tới 728 chiếc. Con số này vượt xa khả năng phản ứng của bất kỳ hệ thống phòng không nào hiện có.

Một trong những thách thức lớn mà Ukraine đang phải đối mặt là chi phí của các hệ thống phòng không hiện đại. Mỗi tên lửa Patriot có giá tới 3,3 triệu USD, đắt gấp 100 lần so với một chiếc Shahed. Do đó, Ukraine buộc phải tìm kiếm một giải pháp phòng thủ khác: rẻ, cơ động và có thể mở rộng nhanh chóng. UAV đánh chặn đã trở thành giải pháp duy nhất để ‘vá’ lại những lỗ hổng phòng không mà súng máy hay tên lửa không thể xử lý.

Ukraine đã bắt đầu cải tiến các UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) thành UAV đánh chặn trên không để phá hủy các UAV trinh sát của Nga. Các mẫu UAV đánh chặn mới được thiết kế lại theo kiểu khí động học, với giá dao động từ 1.000 đến 5.000 USD tùy vào khả năng hoạt động. Việc sử dụng UAV đánh chặn không chỉ giúp giảm thiểu chi phí mà còn tăng cường tính linh hoạt trong việc đối phó với các mối đe dọa trên không.

Trong thời gian qua, số lượng UAV mà Nga sử dụng đã tăng gấp 10 lần. Để đối phó với tình hình này, Ukraine đang tăng tốc triển khai lá chắn mới, hy vọng sớm đưa tỷ lệ đánh chặn quay trở lại mức hơn 95%. Việc đẩy mạnh sản xuất và triển khai UAV đánh chặn là một phần quan trọng trong chiến lược nâng cao năng lực phòng không của Ukraine trước sự đe dọa ngày càng tăng của Nga.

GeneStory – ‘Chìa khóa’ giải mã gene giúp xác định danh tính liệt sĩ và xây dựng nền y học dự phòng cho người Việt

Dự án ‘Ngân hàng ADN liệt sĩ’ của GeneStory đã đạt được những kết quả ấn tượng sau chưa đầy 1 năm triển khai. Với mục tiêu hỗ trợ việc xác định danh tính của các liệt sĩ vẫn còn nhiều gia đình chưa tìm được phần mộ người thân sau hơn 50 năm, dự án đã thu thập được 51.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ. Giáo sư Vũ Hà Văn, Chủ tịch và Nhà sáng lập GeneStory, cùng Tiến sĩ Dương Ngọc Cường, Tổng Giám đốc GeneStory, đã chia sẻ về dự án này.

Theo GS. Vũ Hà Văn, cả nước có hơn 1 triệu liệt sĩ và khoảng 300.000 ngôi mộ liệt sĩ đã được quy tập nhưng chưa xác định được danh tính. Đây là một thách thức lớn đối với việc tìm kiếm và xác định danh tính của các liệt sĩ. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ giải mã gene, GeneStory đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề này.

Tiến sĩ Dương Ngọc Cường cho biết GeneStory đã xác định danh tính 16 liệt sĩ và đưa họ trở về với gia đình. Đây là một thành quả đáng tự hào của dự án ‘Ngân hàng ADN liệt sĩ’. Việc giải mã gene không chỉ giúp tìm kiếm thân nhân liệt sĩ mà còn xây dựng nền tảng cho y học dự phòng tại Việt Nam. GeneStory cũng đang triển khai dự án ‘Thuốc đúng cho em’ với mục tiêu xét nghiệm gene để xác định thuốc phù hợp cho trẻ em bị bệnh động kinh.

Trong thời gian tới, GeneStory dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng nghiên cứu và triển khai các chương trình ‘thuốc đúng’ đối với nhiều bệnh lý khác. Với mục tiêu trở thành ‘chìa khóa’ giải mã gene giúp người Việt làm chủ công nghệ lõi, GeneStory kỳ vọng sẽ đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng và xây dựng một nền y tế thông minh.

GeneStory cũng hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác của các cấp chính quyền, tổ chức và cá nhân để thực hiện các dự án ý nghĩa và nhân văn. Thông tin chi tiết về các hoạt động và dự án của GeneStory có thể được tìm thấy tại https://www.geneStory.vn . Với sự nỗ lực và tâm huyết, GeneStory tin tưởng rằng sẽ mang lại những giá trị tích cực cho cộng đồng và góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho người Việt.