Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghệ số tại Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của luật này là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo Luật Công nghiệp công nghệ số, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo phải được trang bị dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Mục đích của quy định này là đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Điều này giúp người dùng hiểu rõ khi nào họ đang tương tác với một hệ thống trí tuệ nhân tạo, từ đó có thể đưa ra những quyết định sáng suốt.
Liên quan đến quy định về trí tuệ nhân tạo, Luật Công nghiệp công nghệ số gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng dành cho việc điều chỉnh các hoạt động liên quan đến trí tuệ nhân tạo. Cụ thể, Điều 44 của luật này quy định chi tiết về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Điều này đảm bảo rằng các sản phẩm và dịch vụ sử dụng AI phải tuân thủ các quy định pháp luật và được giám sát chặt chẽ.
Law cũng quy định 7 nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo, bao gồm: phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những nguyên tắc này tạo nền tảng cho sự phát triển lành mạnh và có trách nhiệm của công nghệ AI tại Việt Nam.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Sự hướng dẫn này sẽ giúp các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp hiểu rõ và triển khai các quy định một cách thống nhất và hiệu quả.
Law Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Đây là thời điểm mà các tổ chức và doanh nghiệp cần phải tuân thủ các quy định mới về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp công nghệ số. Việc này không chỉ giúp Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ số mà còn đảm bảo rằng sự phát triển đó phải trên cơ sở bảo vệ quyền lợi của người dùng và cộng đồng.
