Một tuần đã trôi qua kể từ vụ lật tàu Vịnh Xanh 58, một sự cố hàng hải đáng tiếc đã gióng lên hồi chuông báo động về những khoảng trống trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Mặc dù chỉ cách bờ biển 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không có hệ thống giám sát nào phát hiện ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này đã được coi là một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, mọi tàu du lịch phải được giám sát thời gian thực. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường, mà còn làm lộ ra những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ có ý nghĩa khi nó có thể chạm đến được những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành Thông minh (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại là hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp – mà là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Như vậy, việc chuyển đổi số cần được triển khai một cách toàn diện và đồng bộ, nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và ứng phó kịp thời với các tình huống khẩn cấp. Việc này đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp chính quyền, các bộ, ngành và doanh nghiệp, để tạo ra một môi trường sống và làm việc an toàn, hiệu quả và hiện đại.
