Đồng bằng sông Cửu Long, vùng đất giàu có về văn hóa và lịch sử, hiện có trên 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tại đây, đời sống văn hóa tinh thần của bà con đã có nhiều bước tiến đáng kể nhờ sự nỗ lực không ngừng của người dân và sự quan tâm, đầu tư, hỗ trợ của cả Trung ương lẫn địa phương. Đặc biệt, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành một nét bản sắc riêng biệt của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển một cách mạnh mẽ.
Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo đã được gìn giữ và trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo. Lễ Chôl Chnaam Thmây, mừng năm mới của người Khmer, là một trong những sự kiện nổi bật. Bên cạnh đó, lễ Sen Đôn-ta, lễ cúng ông bà; Oóc Om Bóc, lễ cúng trăng; lễ nhập hạ, xuất hạ… cũng là những hoạt động văn hóa tinh thần quan trọng của cộng đồng Khmer. Những lễ hội này không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa mà còn thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài nước đến tham gia và tìm hiểu.
Không chỉ có lễ hội, những ngôi chùa Khmer với kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là điểm đến thu hút nhiều du khách. Khi đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu về một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người… Những giá trị văn hóa và tinh thần này đã tạo nên sự độc đáo và đặc sắc của văn hóa Khmer Nam Bộ.
Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.
Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer. Trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.
Tuy nhiên, để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng. Bên cạnh đó, cần đầu tư, bổ sung thêm các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer để đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân.
Nhìn chung, văn hóa Khmer ở Đồng bằng sông Cửu Long là một di sản văn hóa quý báu và đa dạng. Để giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa này, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng và các cấp chính quyền. Với sự quan tâm và đầu tư đúng đắn, hy vọng rằng văn hóa Khmer sẽ tiếp tục tỏa sáng và trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa đa sắc màu của Việt Nam.
